Είναι ξεκάθαρο ότι η Τουρκία πλέον δεν έχει μέλλον στην Ευρώπη. Και αυτό συνέβη με δική της ευθύνη. Είχε την ευκαιρία στις αρχές της δεκαετίας του 2000 να τρέξει γρήγορα από τη στιγμή που άνοιξε η ενταξιακή της πορεία και δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί. Το μόνο που μένει ως εναλλακτική είναι μία κάποια σχέση συνεργασίας με την ΕΕ, αλλά και αυτή υπό όρους.
Από την πλευρά της, η Ευρώπη έχει έρθει η ώρα να ξεκαθαρίσει τη θέση και τη σχέση της με την Τουρκία. Αυτό θα βοηθήσει και τις ευρωτουρκικές σχέσεις ώστε να βρεθεί μία νέα ισορροπία. Το σημερινό θολό περιβάλλον δεν βοηθάει και δεν στέλνει το ξεκάθαρο μήνυμα που χρειάζεται
H εξωτερική πολιτική της Ελλάδας δεν σταματάει, ούτε οι διεθνείς εξελίξεις παγώνουν επειδή η Τουρκία απειλεί και γκρινιάζει. Η Κύπρος έπρεπε να δείξει ότι δεν αναστέλλει την εξωτερική και την ενεργειακή της πολιτική επειδή απειλεί η Τουρκία. Το κάνει προσεκτικά. Η ευθύνη της κλιμάκωσης θα βαρύνει την Τουρκία.
Τα επόμενα χρόνια, η Τουρκία θα επιδιώξει να εγκαταστήσει την επιρροή της στην Ανατολική Μεσόγειο. Το κάνει ήδη και θα συνεχίσει να το κάνει. Η χώρα παίρνει αποφάσεις με την «ενός ανδρός αρχή». Ο Ερντογάν έχει μία φιλοδοξία με το βλέμμα στο 2023. Το 2023 θα είναι έτος – σταθμός καθώς συγκλίνουν οι εκλογές, τα 100 χρόνια από την ίδρυση της τουρκικής δημοκρατίας και τα 100 χρόνια της Συνθήκης της Λωζάνης. Θέλει να πρωταγωνιστήσει ώστε εκείνη την εποχή να είναι ο αδιαμφισβήτητος μεγαλύτερος ηγέτης της σύγχρονης Τουρκίας. Είναι ενδεικτικό ότι δύο μεγάλα πρότζεκτ που τρέχουν αυτή τη στιγμή στην Τουρκία συγκλίνουν στο να είναι παραδοτέα το ’23. Το πυρηνικό εργοστάσιο Ακουγιού και το «αεροπλανοφόρο τσέπης», το Ανατολού. Είναι σαφές ότι δεν υπάρχει διάθεση να μπει σε μία λογική συναινέσεων στην περιοχή.
Αυτά όλα ενισχύουν την εκτίμηση ότι έχουμε μπροστά μας δύο δύσκολα χρόνια. Η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει την ίδια προσεκτική και ταυτόχρονα αποφασιστική εξωτερική και αμυντική πολιτική απέναντι στην Τουρκία. Πολιτική ανάσχεσης και όχι κατευνασμού. Επειδή η ιστορία έχει μιλήσει, θυμίζω ότι στη Συμφωνία του Μονάχου, 20 Σεπτεμβρίου του 1939, ο Τσάμπερλεν είχε πιστέψει ότι με τον κατευνασμό θα σταματούσε τον Χίτλερ από να προχωρήσει. Αποδείχτηκε ότι ματαιοπονούσε σε αντίθεση με τον Τσώρτσιλ που δικαιώθηκε. Έτσι και σήμερα, απέναντι στην Τουρκία, η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερους Τσώρτσιλ και λιγότερους Τσάμπερλεν.
