Συνέντευξη Αν. Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Γιώργου Κουμουτσάκου, στη γερμανική εφημερίδα Die Welt.
Κύριε Υπουργέ, περιμένατε μια τέτοια κλιμάκωση στα σύνορα;
Γεώργιος Κουμουτσάκος: Αυτό που βιώνουμε εδώ έχει προγραμματιστεί εδώ και καιρό. Η κυβέρνηση στην Άγκυρα απείλησε να ανοίξει τις πύλες για πρώτη φορά πέρυσι στις 21 Ιουλίου. Στη συνέχεια, διάφοροι υπουργοί και ο Πρόεδρος Ερντογάν επανέλαβαν αυτή την απειλή πολλές φορές. Ήταν μια πρόσκληση προς μετανάστες, πρόσφυγες και λαθρεμπόρους να κατευθυνθούν στα ελληνικά σύνορα. Αυτό εξηγεί και την αύξηση των αφίξεων πλοίων στα ελληνικά νησιά τους τελευταίους μήνες. Μεταξύ Ιουλίου και Οκτωβρίου, ήρθαν 250% περισσότεροι άνθρωποι συγκριτικά με παλαιότερα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στήριξε την ελληνική κυβέρνηση και επαίνεσε τις προσπάθειες για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Λείπει, λοιπόν, τώρα η αλληλεγγύη;
Γ. Κουμουτσάκος: Το γεγονός ότι οι ηγέτες των θεσμικών οργάνων της ΕΕ ήρθαν στα χερσαία σύνορα με την Τουρκία ήταν ένα ισχυρό μήνυμα. Αυτό κατέστησε σαφές ότι η Ευρώπη αλληλοϋποστηρίζεται σε περίπτωση κρίσης. Είμαστε πολύ ευγνώμονες γι’ αυτό. Είναι επίσης καλό ότι παίρνουμε 700 εκατομμύρια ευρώ. Χρειαζόμαστε τα χρήματα για να αποτρέψουμε τους μετανάστες, που η Τουρκία πιέζει να διασχίσουν τα σύνορα. Στο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ελήφθησαν κάποιες πραγματικά καλές αποφάσεις, πάνω στις οποίες θα χτίσουμε. Αλλά δεν πρόκειται μόνο για χρήματα.
Αλλά;
Γ. Κουμουτσάκος: Θα έρθει η στιγμή που πρέπει να μιλήσουμε σοβαρά για δίκαιη κατανομή των ανθρώπων στην ΕΕ.
Θέλετε μια μεταρρύθμιση του Κανονισμού του Δουβλίνου;
Γ. Κουμουτσάκος: Φυσικά θέλουμε μεταρρύθμιση. Αλλά δεν είναι η στιγμή να μπούμε σε λεπτομέρειες. Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό, ουσιαστικά τα σύνορά μας είναι τα σύνορα ολόκληρης της ΕΕ.
Πώς μπορεί η ΕΕ να βοηθήσει τώρα την Ελλάδα;
Γ. Κουμουτσάκος: Από τότε που κατορθώσαμε να εξασφαλίσουμε τα χερσαία σύνορα και να σταματήσουμε τις ροές, ανησυχώ ότι οι άνθρωποι θα ταξιδεύουν προς τα νότια, προς τα νησιά. Και ένα θαλάσσιο σύνορο είναι φυσικά πιο ευάλωτο. Πρέπει να αναβαθμίσουμε τον εξοπλισμό μας και επιθυμούμε περισσότερη στήριξη από τη Frontex και γενικά περισσότερη ευρωπαϊκή παρουσία στα νησιά.
Πώς θέλετε να προστατεύσετε ένα θαλάσσιο σύνορο;
Γ. Κουμουτσάκος: Όσοι οδηγούν αυτά τα σκάφη θα μπορούσαν να είναι οι ίδιοι οι λαθρέμποροι.
Και θα τους ζητάτε να γυρίσουν στην Τουρκία;
Γ. Κουμουτσάκος: Αυτή τη στιγμή εξετάζουμε όλες τις επιλογές, δεν έχω τίποτα άλλο να πω.
Έχετε αναστείλει το δικαίωμα των μεταναστών να υποβάλουν αίτηση ασύλου μετά την άφιξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί;
Γ. Κουμουτσάκος: Ήταν μια ασυνήθιστη απόφαση γιατί έχουμε μια εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση. Η Τουρκία χρησιμοποιεί τους απελπισμένους ανθρώπους ως εργαλείο για να εκβιάσει την Ευρώπη. Παραβιάζει τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Αυτό που βιώνουμε είναι μια απειλή για την εθνική μας ασφάλεια και για τα ευρωπαϊκά σύνορα. Πρέπει να βρούμε μια ισορροπία μεταξύ του Διεθνούς Δικαίου και της προστασίας των συνόρων μας. Αυτή είναι μια λεπτή γραμμή, αλλά νομίζω ότι καταφέραμε να βρούμε μια κατάλληλη λύση.
Σύμφωνα με την Άγκυρα, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι έχουν ήδη έρθει στην Ελλάδα από την Τουρκία.
Γ. Κουμουτσάκος: Είναι fake news. Η Τουρκία δεν είναι δημοκρατικό κράτος όπως η Ελλάδα. Έχουμε να κάνουμε με ένα αυταρχικό σύστημα στο οποίο πολλοί δημοσιογράφοι που ασκούν κριτική βρίσκονται στη φυλακή. Έτσι, η κυβέρνηση μπορεί απλά να πει ό,τι θέλει. Η Τουρκία διεξάγει έναν υβριδικό πόλεμο και το πρώτο θύμα είναι η αλήθεια.
Λέγεται ότι οι ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας σκότωσαν μετανάστες στα σύνορα. Αληθεύει;
Γ. Κουμουτσάκος: Οπωσδήποτε όχι.
Η κυβέρνησή σας ερευνά τους ισχυρισμούς;
Γ. Κουμουτσάκος: Έχω μιλήσει στον αρμόδιο υπουργό και μπορώ να πω σαφώς ότι οι ισχυρισμοί δεν ευσταθούν, σε καμία περίπτωση. Δεν χρησιμοποιούμε βαρύ οπλισμό στα σύνορα. Αυτό είναι επίσης fake news.
Οι μετανάστες, οι δημοσιογράφοι και οι πρόσφυγες δέχθηκαν επίθεση στη Λέσβο. Τι λέτε γι’ αυτό;
Γ. Κουμουτσάκος: Μιλάμε για τους ίδιους ανθρώπους, με τα ίδια ονόματα και τους ίδιους τηλεφωνικούς αριθμούς, που άνοιξαν τα σπίτια, τις καρδιές και τα χέρια τους σε άτομα που είχαν ανάγκη το 2015. Τους έδωσαν φαγητό και κάτι για να φορέσουν και φρόντισαν τα παιδιά τους. Είναι κατανοητό ότι, λόγω του υπερπληθυσμού των νησιών, έχει επέλθει πέντε χρόνια αργότερα ένα είδος μεταναστευτικής κόπωσης. Οι επιθέσεις που αναφέρετε είναι μεμονωμένες περιπτώσεις που καταδικάζω. Αλλά πρέπει να είναι κανείς πολύ προσεκτικός ώστε να μην αδικηθεί κάποιος. Δεν είναι ρατσιστές. Θα έπρεπε να τους είχε απονεμηθεί το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για τη συμπεριφορά τους το 2015.
Η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα μεταφέρει 1.000 στρατιώτες στα σύνορα αυτό το Σαββατοκύριακο για να αποτρέψει την επαναπροώθηση μεταναστών που έχουν ήδη φτάσει στην Ελλάδα. Τι σημαίνει αυτό για την τρέχουσα κατάσταση στην περιοχή;
Γ. Κουμουτσάκος: Αυτή η απόφαση είναι πολύ επικίνδυνη, είναι μια περαιτέρω κλιμάκωση. Με αυτό, η Τουρκία δεν εκμεταλλεύεται πλέον μόνο τους απελπισμένους, αλλά τους χρησιμοποιεί ως όπλα. Η Άγκυρα κάνει ό, τι μπορεί για να πάρει περισσότερα χρήματα από την ΕΕ και να στηρίξει τη σύγκρουση στη Συρία. Όλα τα μέσα είναι σωστά για αυτόν το σκοπό. Η απόφαση να σταλούν στρατεύματα στα σύνορα θα μπορούσε να προκαλέσει αστάθεια σε ολόκληρη την περιοχή.
Δεν υπάρχει διαφαίνεται βελτίωση στη διαμάχη με την Τουρκία.
Γ. Κουμουτσάκος: Η τουρκική κυβέρνηση πρέπει να σταματήσει πια να εκβιάζει εμάς και την Ευρώπη. Πρέπει να επιστρέψουμε στην τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να επαναφέρουμε τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, την οποία η Άγκυρα παραβιάζει αυτή τη στιγμή. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος.