Συνέντευξη Αναπληρωτή Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Γιώργου Κουμουτσάκου, στην εφημερίδα “Αμαρυσία” και τον Γ. Μπεθάνης
Η περίοδος την οποία διανύουμε βρίσκει τη χώρα μας να «μάχεται» σε τρεις κρίσιμους τομείς: τη διαχείριση του δεύτερου κύματος της πανδημίας, τις τουρκικές προκλήσεις, αλλά και τη διαχείριση του ευαίσθητου θέματος των μεταναστευτικών ροών, ειδικά στο Αιγαίο. Ο αν. υπουργός, αρμόδιος για τη Μεταναστευτική Πολιτική και βουλευτής Β1’ Βορείου Τομέα Αθηνών Γιώργος Κουμουτσάκος, απαντά σε μια σειρά σημαντικών ερωτημάτων, αρχικά ως προς το θέμα της επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., ενώ κάνει λόγο για θετικά αποτελέσματα ως προς τη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος, το οποίο χρησιμοποιεί ως «μοχλό πίεσης» η Άγκυρα.
Απαντά στις καταγγελίες περί «παράνομων επαναπροωθήσεων μεταναστών στο Αιγαίο», τονίζοντας ότι «τα κυκλώματα χάνουν πολλά, πάρα πολλά χρήματα και είναι αναμενόμενο να αντιδρούν με κάθε τρόπο» και αναφέρεται στις επιδιώξεις της «ομάδας των 5» χωρών ενόψει του νέου Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. Επίσης, ο αν. υπουργός μιλά για την κυβερνητική ανταπόκριση στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, ενώ καταλογίζει «κακόπιστη κριτική» στον ΣΥΡΙΖΑ.
Κύριε Κουμουτσάκο, ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν επιδίδεται σε επίδειξη αδιαλλαξίας λίγες ώρες πριν το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, και λίγες μέρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής. Πώς βλέπετε τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα;
Η Τουρκία φαίνεται να επαναλαμβάνει τα ανατολίτικα τερτίπια του περασμένου διμήνου. Η αλλαγή τόνου στις δηλώσεις, που γρήγορα μεταλλάσσονται σε προσβολές και η «αγρανάπαυση» του Oruc Reis δεν συνιστούν αποκλιμάκωση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να αντιδράσει και να μη φανεί αφελής. Είναι υποχρεωμένη να απαντήσει στο στρατηγικό ερώτημα που έθεσε στο ΝΑΤΟ ο Κ. Μητσοτάκης.
Ποιά σχέση θα έχει η Δύση με τη γείτονα χώρα; Πώς θα αντιμετωπίζεται από εδώ και στο εξής η Τουρκία; Ως σύμμαχος και πιθανός εταίρος; Ή ως ένα κράτος που προκαλεί συνεχώς προβλήματα υποσκάπτοντας τη συνοχή της Ατλαντικής Συμμαχίας; Η Ελλάδα κάνει τις κατάλληλες διπλωματικές κινήσεις ενόψει της Συνόδου, διαμορφώνοντας συμμαχίες, για να υποστηριχθούν κατάλληλα τα συμφέροντά της που είναι και συμφέροντα της Ευρώπης. Το αν θα επιβληθούν αυστηρές κυρώσεις, θα φανεί σύντομα.
Η στάση του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας δεν δημιουργεί βεβαιότητα για επιβολή των κυρώσεων κατά της Άγκυρας. Η Ελλάδα πιέζει, μεταξύ άλλων και για εμπάργκο όπλων. Ποια είναι η εκτίμησή σας;
Η ελληνική πλευρά πιέζει για επέκταση των κυρώσεων σε τουρκικές εταιρίες, ωστόσο η στάση του Βερολίνου δεν είναι ευνοϊκή. Σε αυτό το «πακέτο» εντάσσονται από το εμπάργκο όπλων στην Τουρκία μέχρι την αναστολή της προενταξιακής χρηματοδότησής της και της χρηματοδότησης τουρκικών τραπεζών και ενεργειακών εταιριών από ευρωπαϊκούς θεσμούς. Απλουστεύοντας το μήνυμα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι «δεν είναι δυνατόν ευρωπαϊκής κατασκευής να χρησιμοποιούνται από την Τουρκία ως απειλή και να στέφονται κατά της Ελλάδας». Αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό από τους Ευρωπαίους εταίρους μας.
Με ελληνική πρωτοβουλία συστάθηκε η ομάδα των 5 κρατών – μελών πρώτης γραμμής, ενόψει τη διαπραγμάτευσης του νέου Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. Ποίες είναι οι επιδιώξεις σας;
Η Ιταλία, η Ισπανία, η Κύπρος, η Μάλτα και η Ελλάδα, είναι οι χώρες που αντιστέκονται στο ωστικό κύμα της μετανάστευσης. Έχουμε δημιουργήσει μια ομάδα, ένα διαπραγματευτικό μέτωπο, που σκέφτεται και δρα με τον ίδιο τρόπο. Βασική μας επιδίωξη είναι τα υπόλοιπα κράτη να δεσμευτούν σε μια έμπρακτη και αποτελεσματική αλληλεγγύη καθώς και στη δίκαιη κατανομή του μεταναστευτικού βάρους μεταξύ όλων των ευρωπαϊκών κρατών.
Αυτά είναι απαραίτητα στοιχεία για την ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης και ασύλου. Προορισμός των μεταναστευτικών ροών δεν είναι οι 5 χώρες της Μεσογείου. Είναι η Ένωση συνολικά. Δεν είναι δυνατόν, ούτε δίκαιο 5 χώρες να σηκώνουν το βάρος για 27. Ξεκινάμε με αυτή τη θεμελιώδη θέση και δύο διαπραγματευτικές αρχές: «Τίποτα δεν μπορεί να είναι υποχρεωτικό, εάν δεν είναι όλα υποχρεωτικά» και «τίποτα δεν θεωρείται συμφωνημένο, εάν δεν συμφωνηθούν όλα».
Βάσει των στοιχείων που δημοσιοποίησε το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, παρουσιάζεται μείωση των μεταναστευτικών ροών σε σχέση με πέρυσι. Πού την αποδίδετε; Σας ανησυχεί μια πιθανή νέα έξαρση των μεταναστευτικών ροών;
Πράγματι τους τελευταίους μήνες έχει καταγραφεί μείωση των ροών έως και 90%. Τα γεγονότα του Μαρτίου στον Έβρο έστειλαν ένα ισχυρό μήνυμα στην Τουρκία και στους «διακινητές και εμπόρους ελπίδας» ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που προστατεύει τα εθνικά και ευρωπαϊκά σύνορα με κάθε δυνατό μέσο, πάντα με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο. Οι διακινητές έχουν υποστεί ήττα. Όμως η υβριδική απειλή που ασκεί ο Ερντογάν μέσω της «εργαλειοποίησης» του μεταναστευτικού, δεν μας αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Θωρακίζουμε τα χερσαία και θαλάσσια σύνορά μας, εντείνοντας τις περιπολίες του Λιμενικού Σώματος στην περιοχή καθώς αναμένουμε και τα θετικά αποτελέσματα από τον φράχτη στον Έβρο. Έχουμε έναν απρόβλεπτο γείτονα, όμως η επιχειρησιακή μας ετοιμότητα είναι αδιαμφισβήτητη.
Υπάρχουν καταγγελίες ότι το Λιμενικό Σώμα, σε συνεργασία με τη Frontex, διενεργούν παράνομες επαναπροωθήσεις στο Ανατολικό Αιγαίο. Τι απαντάτε;
Η Ελλάδα είναι πύλη για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια πύλη που οδηγεί στο μεγαλείο του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Η Ευρώπη αποτελεί για τους ανθρώπους αυτούς χώρο ειρήνης, σταθερότητας, δημοκρατίας και ανάπτυξης. Αυτή η επιτυχία, λειτουργεί ως ισχυρότατος μαγνήτης μεταναστευτικών ροών και μετακινήσεων πληθυσμών. Οι χρυσοφόρες, για τους διακινητές, ροές παράνομης μετανάστευσης προς την Ελλάδα μειώθηκαν κατά σχεδόν 90%.
Τα κυκλώματα χάνουν πολλά, πάρα πολλά χρήματα. Είναι αναμενόμενο να αντιδρούν με κάθε τρόπο. Η Ελλάδα δεν είναι αφύλακτο οικόπεδο. Είναι κράτος. Ευρωπαϊκό κράτος. Τα στελέχη του Λιμενικού Σώματος και των Ενόπλων Δυνάμεων ακροβατούν σε λεπτές γραμμές, κρατώντας δύσκολες ισορροπίες. Με σκληρή προσπάθεια, αποφασιστικότητα και σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, προστατεύουν αποτελεσματικά τα σύνορα της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τους αξίζουν συγχαρητήρια.
Η πυρκαγιά στη Μόρια λειτούργησε ως κινητήριος μοχλός για το πρόγραμμα των μετεγκαταστάσεων προσφύγων και μεταναστών σε τρίτες χώρες;
Μετά τον εμπρησμό στον καταυλισμό της Μόριας, τον περασμένο Σεπτέμβριο, ξεκίνησε και η υποδοχή αναγνωρισμένων προσφύγων που έφυγαν από την Ελλάδα προς τη Γερμανία και τη Γαλλία, που έτσι καθίστανται παράδειγμα προς μίμηση και για άλλα κράτη – μέλη της Ε.Ε. Παρά την τροχοπέδη της πανδημίας που επέβαλε καθυστερήσεις και εμπόδια, σε συνδυασμό μάλιστα με το άκρως επιφυλακτικό πολιτικό περιβάλλον στην Ευρώπη για μετεγκαταστάσεις, η Ελλάδα κατάφερε μέσα σε λίγους μήνες να μεταφέρει συνολικά 3.141 άτομα σε 17 χώρες. Κάθε μετεγκατάσταση κρύβει μεγάλη προσπάθεια.
Πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν πολύπλοκες απαιτητικές διαδικασίες, πολλές ανθρωποώρες άοκνης εργασίας και κυρίως αφοσίωση και προσοχή, ώστε να γίνονται σεβαστοί όλοι οι κανόνες και
όλες οι ευρωπαϊκές νόρμες. Μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου, δηλαδή μέσα σε λίγους μήνες, 477 ασυνόδευτοι ανήλικοι μετεγκαταστάθηκαν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, όπως στη Γερμανία, το Λουξεμβούργο, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, τη Φινλανδία, το Βέλγιο και τη Γαλλία.
Η κυβέρνηση κλήθηκε να αντιμετωπίσει τρεις κρίσεις (πανδημία, τουρκική προκλητικότητα και μεταναστευτικό). Πώς αποτιμάτε τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος εντείνει την κριτική του το τελευταίο διάστημα και στα τρία επίπεδα;
Συνήθως οι κρίσεις τραυματίζουν τις κυβερνήσεις. Όμως εδώ τα πράγματα εξελίχθηκαν αντίστροφα. Η επιτυχής αντιμετώπιση των κρίσεων αύξησε την αξιοπιστία και την αποδοχή της κυβέρνησης και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να είναι ένας υπολογίσιμος αντιπολιτευτικός πόλος. Αντίθετα όμως, με τη στάση του να υποσκάπτει τα μετόπισθεν στη μάχη που δίνεται σε όλα τα πεδία, συρρικνώνει την όποια σοβαρότητά του. Η κακόπιστη κριτική του ΣΥΡΙΖΑ για την πανδημία δεν είναι συνεισφορά,
μοιάζει περισσότερο με δολιοφθορά της εθνικής προσπάθειας που καταβάλλεται. Εμείς, με γνώμονα την εντολή που μας δόθηκε από τον ελληνικό λαό, συνεχίζουμε άοκνα τις προσπάθειές μας, κόντρα στον λαϊκισμό, για να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων που απαιτούν οι συνθήκες, με επιχειρήματα, πρωτοβουλίες και λύσεις.
Διανύουμε το δεύτερο και δυστυχώς σφοδρό κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού. Πιστεύετε ότι θα έπρεπε να είχαν ληφθεί πιο αυστηρά μέτρα σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα;
Για όλους μας η παρούσα κατάσταση είναι πρωτοφανής. Έχουμε να αντιμετωπίσουμε έναν αόρατο εχθρό. Σε σύγκριση με άλλες χώρες, η Ελλάδα έδειξε γρήγορα αντανακλαστικά λαμβάνοντας γρήγορα και αυστηρά μέτρα. Η εικόνα της χώρας μας, παρά τις μεγάλες δυσκολίες, είναι λιγότερο ανησυχητική απ’ ότι σε άλλες ανάλογου μεγέθους χώρες. Η κυβέρνηση βαδίζει και σχεδιάζει την πολιτική της βάσει των εισηγήσεων των ειδικών και των ημερήσιων δεδομένων. Η είδηση του εμβολίου είναι μια θετική προοπτική για την επιστροφή μας στην κανονικότητα, όμως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μετριάσουμε το αίσθημα κοινωνικής ευθύνης σε αυτή τη δύσκολη στιγμή.
Σε ανάρτησή σας στο Twitter «προσυπογράψατε χωρίς δεύτερη σκέψη» τη πρόταση του δημοσιογράφου της «Καθημερινής» Τάκη Θεοδωρόπουλου για τη δημιουργία προτομής αφιερωμένη στον Γάλλο πρόεδρο Ζισκάρ Ντ’ Εστέν. Τι συμβολίζει για εσάς ο εμβληματικός αυτός πολιτικός άνδρας;
Ο Ζισκάρ Ντ’ Εστέν, αποτέλεσε παράδειγμα για πολλούς ηγέτες. Για τη μεταπολιτευτική Ελλάδα ειδικά αποτέλεσε αγγελιαφόρο της δημοκρατίας και υποστηρικτή της ελληνικής ένταξης στην ΕΟΚ των «10». Οραματίστηκε μια ενωμένη και ισχυρή Ευρώπη. Ως ένας από τη γενιά που εμπνεύστηκε από το ευρωπαϊκό και δημοκρατικό όραμα των Καραμανλή και Ζισκάρ ντ’ Εστέν, και ως ευρωπαϊστής πολιτικός της κεντροδεξιάς παράταξης, υποστηρίζω με όλη μου τη δύναμη την πρωτοβουλία για την προτομή. Ελάχιστος φόρος
τιμής για τον πρώην Γάλλο πρόεδρο ένεκα του φιλελληνισμού του, καθώς και της πέραν αμφισβήτησης, συμβολή του στην οικοδόμηση της αδιάρρηκτης στενής σχέσης Ελλάδος – Γαλλίας. Μιας σχέσης που ιδιαίτερα σήμερα αποδεικνύει την ουσιαστική της αξία ως παράγοντα ειρήνης σταθερότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, απέναντι στην επικίνδυνη τουρκική προκλητικότητα.