Υπάρχει και πάλι αυξανόμενη ένταση από πλευράς Τουρκίας. Ποια θα πρέπει να είναι η απάντηση της ελληνικής κυβέρνησης;
Ελλάδα και Τουρκία αντιλαμβάνονται τελείως διαφορετικά την έννοια της ύφεσης.
Για εμάς η ύφεση είναι στρατηγική επιλογή. Για την Τουρκία είναι τακτικός ελιγμός. Για να κερδίζει χρόνο, να δημιουργεί εντυπώσεις και να εκτονώνονται οι όποιες πιέσεις τής ασκούνται.
Η στρατηγική της όμως παραμένει σταθερή. Επιδιώκει ηγεμονική παρουσία και επιρροή στην ευρύτερη περιοχή μας.
Σε αυτήν τη νεο-οθωμανική πολιτική μία είναι η απάντηση. Η αποφασιστικότητα, όχι ο, εκτός τόπου και χρόνου, κατευνασμός. Η αποτροπή με διπλωματική και αμυντική διάσταση που συνδυάζει τρεις μορφές δράσεων: ενίσχυση αμυντικών και στρατιωτικών δυνατοτήτων, διεύρυνση και εμβάθυνση περιφερειακών συμμαχιών και στιβαρή προβολή των εθνικών θέσεων στα διεθνή φόρα.
Αυτό δηλαδή που πράττει η κυβέρνηση. Ο ρεαλισμός απαιτεί πολιτικό μίγμα ανάσχεσης και διαλόγου. Ενός σαφώς οροθετημένου, και όχι “ξεχειλωμένου” διαλόγου όπως θα τον ήθελε η Άγκυρα.
Οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν αναμένεται να οδηγήσουν σε ένα νέο προσφυγικό ρεύμα. Πώς πρέπει να κινηθεί η Ευρώπη και πόσο κοντά είμαστε σε ένα νέο σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλου;
Το 2015 δεν πρέπει να επαναληφθεί. Ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Ευρώπη. Είναι θετικό ότι αυτό δηλώνει και η Τουρκία. Μένει όμως να επιβεβαιωθεί ότι δεν θα μετατρέψει και πάλι, όπως στο παρελθόν, τις προσφυγικές ροές σε μοχλό πίεσης και εκβιασμού προς την Ευρώπη.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συνεχίσει πιο δυναμικά τη διττή πολιτική της προς την Τουρκία. Οικονομική στήριξη για την αντιμετώπιση των ροών και ταυτόχρονα έλεγχος της αποτελεσματικότητας και της τήρησης των συμφωνηθέντων. Η οικονομική αρωγή προς την Τουρκία δεν μπορεί να είναι λευκή επιταγή.
Όσον αφορά τη συγκρότηση ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, δυστυχώς είμαστε ακόμα μακριά από συμφωνία. Και είναι λυπηρό που η διαφωνία αφορά κυρίως τον τρόπο και τον βαθμό της μεταξύ μας αλληλεγγύης. Οι Βρυξέλλες οφείλουν να στηρίξουν τα κράτη-μέλη της πρώτης γραμμής που αντιμετωπίζουν τη μεγάλη πίεση.
Στη γεωπολιτική σκακιέρα διαμορφώνονται νέες ισορροπίες μετά τη συμφωνία ανάμεσα σε ΗΠΑ, Βρετανία και Αυστραλία. Μάλιστα, έχετε μιλήσει για «μικρό, παράπλευρο, αγγλοσαξονικό ΝΑΤΟ». Εκτιμάτε πως η Ε.Ε. στην πράξη περιορίζεται σε δεύτερο ρόλο;
Με την ανακοίνωση της συμμαχίας AUKUS η Ευρωπαϊκή Ένωση βρέθηκε στο περιθώριο των εξελίξεων σ’ ένα πολύ σοβαρό θέμα διεθνούς ασφάλειας, όπως η πολιτική απέναντι στην Κίνα. Η Ενωμένη Ευρώπη δεν πρέπει να είναι θεατής κερκίδας. Αλλά σοβαρός παίκτης στο σκληρό γήπεδο του διεθνούς ανταγωνισμού.
Η κατανοητή δυσαρέσκεια της Γαλλίας και η ρωγμή που δημιούργησε η AUKUS στις ευρωατλαντικές σχέσεις, πρέπει να δώσουν τη θέση τους σε αποτελεσματικές κινήσεις ενίσχυσης της κοινής ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και άμυνας. Το πάθημα να γίνει μάθημα.
Θέλω να πιστεύω ότι στη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου θα γίνουν ουσιαστικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Η Ελλάδα έχει κάθε συμφέρον να συμμετέχει σε μία Ευρωπαϊκή Ένωση περισσότερο φιλόδοξη και αποφασιστική. Που δεν θα αρκείται σε δευτερεύοντα διεθνή ρόλο.
Είστε πρόεδρος της Ομάδας Φιλίας Ελλάδας – Λιβύης της Βουλής. Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση στη Λιβύη και πόσο εύκολο είναι μετά τις εκλογές στη χώρα να ανατραπεί το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο;
Οι εκλογές που σχεδιάζονται για τον Δεκέμβριο είναι πλέον αμφίβολο εάν θα πραγματοποιηθούν. Ούτως ή άλλως, η μετάβαση της Λιβύης στη σταθερότητα δεν θα είναι εύκολη. Θα πάρει χρόνο.
Το ίδιο ισχύει και για την ακύρωση του παράνομου-παράτυπου μνημονίου, που πάντως το αντιμετωπίζουν με εμφανή καχυποψία ως ένα αχρείαστο πρόβλημα.
Εκεί χρειάζεται και η στήριξη και πίεση της Ελλάδας. Ο Κ. Μητσοτάκης επισκέφθηκε από τους πρώτους αρχηγούς κρατών τη χώρα μετά την έναρξη της θητείας της μεταβατικής κυβέρνησης και η ελληνική διπλωματική παρουσία με την Πρεσβεία στην Τρίπολη και το Γενικό Προξενείο στη Βεγγάζη είναι ιδιαίτερα αισθητή, δραστήρια και γενικώς αποδεκτή.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να ανοίξει η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας. Πιστεύετε πως θα καμφθούν οι υπέρμαχοι των αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων και θα ανοίξει ο δρόμος για ένα πιο ελαστικό πλαίσιο;
Δεν πρέπει να επαναληφθούν τα λάθη του 2008 όταν τα αυστηρά δημοσιονομικά μέτρα υπονόμευσαν την ανάκαμψη. Και αυτό όχι επειδή συμφέρει την Ελλάδα ή την Ιταλία, αλλά την ίδια την Ευρώπη για να αποκτήσει κοινό βηματισμό προς την ευημερία και την ανάπτυξη. Είμαστε τώρα εν αναμονή του μετεκλογικού σκηνικού στη Γερμανία. Η Γαλλία έχει δώσει το δικό της στίγμα, ξεκαθαρίζοντας ότι χρειάζονται “νέοι κανόνες που να ανταποκρίνονται στη νέα οικονομική πραγματικότητα” της μεταπανδημικής οικονομίας και της αναγκαίας πράσινης μετάβασης.
Σε αυτήν την κρίσιμη καμπή η Ευρώπη χρειάζεται σώφρονες οραματιστές, όχι στενόκαρδους λογιστές.
Τους τελευταίους μήνες η κοινή γνώμη έχει συγκλονιστεί από άγρια εγκλήματα εις βάρος γυναικών από τους συντρόφους ή τους συζύγους τους. Μπορούμε να μιλάμε για ένα νέο κοινωνικό φαινόμενο;
Δεν είναι νέο, παραμένει όμως σοκαριστικό. Μιλάμε για αδιανόητες βίαιες πράξεις που δεν έγιναν πριν έναν αιώνα σε κάποιο απομακρυσμένο χωριό, αλλά εγκλήματα που διαπράχθηκαν το 2021 σε μεγάλες πόλεις. Οι απολογίες που ακούμε μερικές φορές για αυτά τα εγκλήματα τελικά ενισχύουν το έγκλημα. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Δεν σκοτώνουν ούτε η ζήλια ούτε η αγάπη ούτε το πάθος. Σκοτώνουν οι δολοφόνοι.
Συνέντευξη στην Κατερίνα Κοκκαλιάρη