Άρθρο στην εφημερίδα Τα Νέα
Η ανακάλυψη το 2009 του κοιτάσματος Ταμάρ στην Ισραηλινή υφαλοκρηπίδα από την Αμερικανική Nobble ήταν η αφετηρία ραγδαίων ενεργειακών εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Ακολούθησαν η ανακάλυψη στην Αίγυπτο και την Κύπρο των κοιτασμάτων “Ζορ”, “Αφροδίτη”, “Καλυψώ” και “Γλαύκος”.
Ταυτόχρονα τα κράτη της περιοχής οριοθέτησαν, όχι χωρίς δυσκολίες, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, τις Αποκλειστικές Οικονομικές τους Ζώνες (ΑΟΖ). Διακρατικές, ενεργειακές και όχι μόνο, συνεργασίες είχαν διακριτικά ξεκινήσει ήδη από το 2004. Αναπτύσσονται πλέον με εντυπωσιακό για τα μεσογειακά δεδομένα ρυθμό, μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, Αιγύπτου, Λίβανου. Το πιο πρόσφατο πλαίσιο συνεργασίας- το EastMed Forum- εγκαινιάσθηκε τον Ιανουάριο στο Κάιρο. Την ίδια ώρα διεθνείς εταιρείες ενέργειας, όπως Exxon, Noble, ENI, Total και η δυναμικά ανερχόμενη ελληνική Energeian εντείνουν τη δραστηριότητά τους στην περιοχή. Παράλληλα συζητούνται πολλά έργα υποδομών, και κυρίως ο φιλόδοξος αγωγός EastMed. Πρόσφατα χαρακτηρίστηκε Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία χρηματοδότησε με 35 εκατ. ευρώ σχετικές τεχνικές μελέτες.
Ο αγωγός πήρε πρόσφατα και τις πολιτικές ευλογίες των ΗΠΑ με την παρουσία του Υπουργού Εξωτερικών Mike Pompeo στην Τριμερή Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ.
Είναι βέβαιο ότι κάτι σημαντικό γίνεται στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ενέργεια, ο αμοιβαίος σεβασμός, το αμοιβαίο όφελος και το διεθνές δίκαιο έχουν γίνει καταλύτης εξελίξεων και συνεργασιών. Κάτι που ούτε σύνηθες, ούτε συχνό είναι στη σύνθετη και ταραγμένη γεωπολιτική σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου.
Από τις εξελίξεις αυτές, απουσιάζει η Τουρκία που έχει αυτο-αποκλεισθεί καθώς δεν παίζει με τους κανόνες του παιχνιδιού. Η Άγκυρα δεν θέλει να εφαρμοσθεί η Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, επιδιώκει αυθαίρετη οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών της, δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και τα νόμιμα δικαιωματα της, έχει σοβαρά προβλήματα στις σχέσεις της με Ελλάδα, Αίγυπτο, Ισραήλ, Κύπρο, τις ΗΠΑ, την ΕΕ και με πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Η διακηρυγμένη τουρκική πολιτική “μηδέν προβλήματα με τους γείτονες” έχει μεταλλαχθεί σε “μηδέν γείτονες χωρίς προβλήματα”. Επιπλέον, η Τουρκία επιμένει στην εγκατάσταση των ρωσικών S-400 στο έδαφός της. Πέραν από δύσκολος γείτονας, η Τουρκία εξελίσσεται και σε έναν απρόβλεπτο, μειωμένης αξιοπιστίας Σύμμαχο.
Προκειμένου να σπάσει τον αυτο-αποκλεισμό της από το ενεργειακό παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο, η Άγκυρα προσπαθεί να επιβάλλει τη συμμετοχή της καταφεύγοντας σε πρακτικές έντασης και παρεμπόδισης των διαφόρων ενεργειακών σχεδίων.
Η πολιτική αυτή που θυμίζει “διπλωματία της κανονιοφόρου” άλλων εποχών, εντείνεται ακόμα περισσότερο αυτές τις ημέρες με προκλητικές ενέργειες ευθείας αμφισβήτησης της Κυπριακής ΑΟΖ, υποσκάπτοντας τη σταθερότητα στην περιοχή και το στρατηγικό σκοπό της ΕΕ για ενεργειακή ασφάλεια. Η τάση αποδυτικοποίησης της Τουρκίας είναι ορατή και φαίνεται δύσκολα αναστρέψιμη στο ορατό μέλλον.
Απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις, η ΝΔ κάνει το καθήκον της. Πριν λίγες ημέρες στη Νέα Υόρκη ενημερώσαμε εκτενώς για τις εκτιμήσεις και τις ανησυχίες μας τη Βοηθό Γενική Γραμματέα του ΟΗΕ κ. Ρόζμαρι Ντι Κάρλο. Ταυτόχρονα, είμαστε σε επικοινωνία με τα Υπουργεία Εξωτερικών Ελλάδας και Κύπρου. Η ΝΔ θα συνεχίσει με σοβαρότητα και αποφασιστικότητα, χωρίς μικροκομματισμούς να κάνει το καθήκον της. Για την προάσπιση των εθνικών μας συμφερόντων, της σταθερότητας και της ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή.
