Συνέντευξη ευρωβουλευτή ΝΔ Γ. Κουμουτσάκου στον “Τύπο της Κυριακής” και στον Δημήτρη Κοτταρίδη
Ο Γιώργος Κουμουτσάκος, ευρωβουλευτής της Ν.Δ. και συντονιστής του σχεδίου δημιουργίας Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών, παρουσιάζει για πρώτη φορά στον «ΤτΚ» το πρόγραμμα που θα συμβάλει στον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας. Ένα πρόγραμμα που θα αναβαθμίσει τους οδικούς άξονες, τους σιδηροδρόμους και τα λιμάνια της χώρας μας, βοηθώντας παράλληλα στην ανάπτυξη και τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο, ίσως, αναπτυξιακό σχέδιο της E.E. για τις επόμενες δεκαετίες τονίζει ο κ. Κουμουτσάκος για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος τα προϊόντα, για παράδειγμα, από την Κρήτη θα φτάνουν κατευθείαν στις αγορές της Ευρώπης χωρίς καθυστερήσεις, κάτι που θα οδηγήσει στην τόνωση των εξαγωγών, ενώ θα υπάρξει και επιπλέον κίνητρο για επενδύσεις στη χώρα μας. «Λειτουργούν όπως οι αρτηρίες, οι φλέβες και τα αγγεία για το κυκλοφοριακό», σημειώνει.
-Στην πρόσφατη συνεδρίαση του Προεδρείου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στην Ισπανία, που ήταν αφιερωμένη στην ανάπτυξη, έγινε ιδιαίτερη συζήτηση για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών. Τι ακριβώς είναι αυτά τα Δίκτυα και γιατί είναι τόσο σημαντικά;
Κυριολεκτικά και μεταφορικά, τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών είναι ο αιμοδότης της ενιαίας εσωτερικής αγοράς που μπορεί να οδηγήσει στη βιώσιμη ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης για τις οποίες τόσο διψάει η Ευρώπη. Λειτουργούν όπως οι αρτηρίες, οι φλέβες και τα αγγεία για το κυκλοφορικό. Συγκροτούνται από διάφορα δίκτυα και διαφορετικούς τρόπους μεταφορών που επιτρέπουν την απρόσκοπτη ροή εμπορευμάτων και προσώπων.
Παρά τις προσπάθειες δεκαετιών, σήμερα ακόμα δεν υπάρχει ένα πραγματικά ενιαίο ευρωπαϊκό δίκτυο. Αρκεί να σας πω ότι αν και οι μεταφορές στην Ευρώπη είναι σε υψηλό επίπεδο, στους σιδηροδρόμους χρησιμοποιούνται επτά διαφορετικού τύπου και προδιαγραφών γραμμές.
Έχουμε ένα μωσαϊκό εθνικών προσπαθειών και επενδύσεων χωρίς την απαραίτητη συνοχή και ανεμπόδιστη ροή. Θέλουμε, λοιπόν, να περάσουμε από το σημερινό κατακερματισμένο μωσαϊκό σε ένα συνεκτικό δίκτυο οδικών, σιδηροδρομικών, αεροπορικών, θαλάσσιων και ποτάμιων μεταφορών. Πρόκειται για το μεγαλύτερο, ίσως, αναπτυξιακό σχέδιο της Ε.Ε. για τις επόμενες δεκαετίες.
-Ποια θα είναι η μορφή, τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του δικτύου;
Στρατηγικός στόχος είναι η μέχρι το 2050 δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού δικτύου με υψηλής στάθμης χαρακτηριστικά όχι μόνον στις υποδομές αλλά και στην τεχνολογία διαχείρισής τους. Αναλογιστείτε ότι το έργο αυτό θα περιλαμβάνει 405 θαλάσσιους λιμένες, 410 αεροδρόμια, 96.000 χλμ οδικές υποδομές, 105.000 χλμ σιδηροδρομικές υποδομές εκ των οποίων τα περίπου 32.000 χλμ θα είναι γραμμές υψηλών ταχυτήτων.
Επειδή πρόκειται για ένα ευρύτατο και πολύ πυκνό δίκτυο μεταφορών, έχει χωριστεί σε δύο επίπεδα: το Κεντρικό Δίκτυο που έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2030 και αποτελεί την βασική μας προτεραιότητα, και το Εκτεταμένο Δίκτυο που πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι το 2050.
-Τώρα όλοι φαίνεται να συμφωνούν. Το πρώτο και κύριο ζητούμενο για γρήγορη έξοδο από την σημερινή κρίση και ύφεση είναι η ανάπτυξη. Πώς συμβάλλουν σε αυτήν τα Δίκτυα Μεταφορών;
Ο τομέας των μεταφορών παράγει σχεδόν το 10% του πλούτου της ΕΕ ως ποσοστό του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος (ΑΕΠ), εξασφαλίζοντας περισσότερες από δέκα εκατομμύρια θέσεις εργασίας και απορροφώντας μεγάλο μέρος των δημοσίων επενδύσεων των κρατών-μελών.
Έχει επομένως ύψιστη σημασία για την ανάπτυξη της Ευρώπης. Συμβάλλει αποφασιστικά στην οικονομική και κοινωνική συνοχή, στην καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Με δεδομένο μάλιστα ότι οι εμπορευματικές μεταφορές αναμένεται να αυξηθούν κατά 80% έως το 2050 και οι επιβατικές να υπερδιπλασιαστούν, η ταχεία, αποτελεσματική και φθηνή μεταφορά ατόμων και εμπορευμάτων αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία.
Όλα αυτά υπογραμμίζουν τη μεγάλη αναπτυξιακή αξία των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών. Υπολογίζεται ότι για την υλοποίηση του πρώτου σταδίου του κεντρικού δικτύου και μόνον, θα απαιτηθούν έως το 2020 επενδύσεις 250 δις ευρώ. Το ποσό αυτό φθάνει στα 500 δις ευρώ για το συνολικό -κεντρικό και εκτεταμένο- δίκτυο.
-Πού θα βρεθούν τόσα χρήματα, σε τέτοιες εποχές; Θα υπάρξει ευρωπαϊκή χρηματοδοτική στήριξη;
Εύλογη η ερώτηση καθώς το δίκτυο προβλέπεται να χρηματοδοτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τα κράτη-μέλη. Προβλέπονται, όμως, και μεγάλες δυνατότητες ευρωπαϊκής χρηματοδότησης με βάση την ενωσιακή πολιτική μεταφορών, την περιφερειακή πολιτική καθώς και με νέα μέσα χρηματοδότησης.
-Πιο συγκεκριμένα;
Πέραν των γνωστών Διαρθρωτικών Ταμείων που θα συνεχίσουν να χρηματοδοτούν έργα υποδομών μεταφορών, όπως είναι το ταμείο Συνοχής, στόχος μας είναι να διαμορφωθεί ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο ειδικά για τα διευρωπαϊκά δίκτυα. Θα ονομάζεται “Διευκόλυνση για τη Σύνδεση της Ευρώπης” (“Connecting Europe Facility”), διαθέτοντας κεφάλαιο 31,7 δις ευρώ μόνον για τις μεταφορές και για την περίοδο 2014-2020.
Σκοπός είναι τα χρήματα αυτά να λειτουργήσουν ως “κεφάλαιο κίνησης” για την περαιτέρω τόνωση των επενδύσεων από τα κράτη-μέλη και τον ιδιωτικό τομέα. Η Κομισιόν έχει υπολογίσει ότι τα 31,7 δις ευρώ της “Διευκόλυνσης” θα κινητοποιήσουν, με τη μόχλευση, 140 δις ευρώ για επενδύσεις. Επιπλέον, θα αξιοποιηθούν νέα χρηματοδοτικά μέσα όπως τα “Ομόλογα Έργων”. Οι προσδοκίες λοιπόν είναι μεγάλες.
-Η Ελλάδα τι μπορεί να προσδοκά από την ανάπτυξη των Διευρωπαϊκών Δικτύων; Θα υπάρξουν χειροπιαστά οφέλη;
Ως χώρα της περιφέρειας, η Ελλάδα είναι γεωγραφικά απομακρυσμένη από την υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτό όμως το μειονέκτημα μπορεί να ξεπεραστεί με την ανάπτυξη ενός συνεκτικού και διαλειτουργικού δικτύου μεταφορών που θα συνδέσει το κέντρο της Ευρώπης με την περιφέρεια. Αυτό θα είχε άμεσα, θετικά αποτελέσματα για την Ελλάδα.
Σκεφτείτε για παράδειγμα πόσο θα επηρεάζονταν οι ελληνικές εξαγωγές από την άμεση διασύνδεση με την καρδιά της ευρωπαϊκής αγοράς, δηλαδή την κεντρική και δυτική Ευρώπη. Πόσο θα αναπτύσσονταν τα βασικά λιμάνια μας και θα αναβαθμίζονταν σε βασικές πύλες εμπορίου για ολόκληρη την Ευρώπη.
Άλλο παράδειγμα. Το σιδηροδρομικό σύστημα της χώρας, όπως γνωρίζετε, και για πολλούς λόγους, έχει πολλά προβλήματα. Η απόσταση που το χωρίζει από τα ανεπτυγμένα σιδηροδρομικά δίκτυα της Ευρώπης είναι πολύ μεγάλη. Για να καλυφθεί έστω και μέρος αυτής της απόστασης απαιτούνται καλός σχεδιασμός, κεφάλαια και αυστηρός προγραμματισμός. Η ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μπορεί να καλύψει τις τρεις αυτές προϋποθέσεις.
Η ευκαιρία είναι μεγάλη. Εάν αξιοποιηθούν αποτελεσματικά τα κεφάλαια χρηματοδότησης που προβλέπονται για τα διευρωπαϊκά δίκτυα, τα οφέλη θα είναι πολλαπλά.
-Τα τρένα και τα λιμάνια θα είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι;
Το ζητούμενο είναι η σωστή, η ανεμπόδιστη διασύνδεση. Το πόσο γρήγορα και αποτελεσματικά ένα κοντέινερ που θα φτάνει στο λιμάνι του Πειραιά ή της Θεσσαλονίκης θα φορτώνεται σε εμπορικό τρένο που θα καταλήγει χωρίς διακοπές και περιττές καθυστερήσεις στην Κεντρική Ευρώπη. Αυτό είναι το μείζον.
Η Ελλάδα έχει ενταχθεί με φιλόδοξο τρόπο στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών. Έχουν οριστεί οι νέοι διάδρομοι που πρέπει να κατασκευαστούν, τα τμήματα του δικτύου που θα πρέπει να εκσυγχρονιστούν, οι βασικές πύλες, λιμάνια, που πρέπει να συνδεθούν με το δίκτυο – Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, αλλά και Ηγουμενίτσα, Καβάλα, Βόλος, Αλεξανδρούπολη – και οι βασικές αρτηρίες προς τρίτες χώρες που πρέπει να λειτουργήσουν αποτελεσματικά όπως οι διασυνδέσεις με Βαλκάνια και Τουρκία. Πέραν αυτών, υπογραμμίζω ότι σχεδόν όλα τα υπόλοιπα λιμάνια μας, συμπεριλαμβανομένου εκείνου του Καστελόριζου, έχουν ενταχθεί στο σχεδιασμό του ευρύτερου δικτύου.
Προσθέτω ότι τη χώρα μας διασχίζει ο λεγόμενος “διάδρομος έργων προτεραιότητας 4”, που συνδέει το Αμβούργο με την Θεσσαλονίκη και τον Πειραιά, μέσω Τσεχίας, Σλοβακίας, Ουγγαρίας, Ρουμανίας και Βουλγαρίας, και συνεχίζεται προς την Κύπρο.
-Θα τα καταφέρουμε να ανταποκριθούμε ως χώρα; Ή θα μιλάμε πάλι σε λίγα χρόνια για μια ακόμα χαμένη ευκαιρία;
Δεν έχουμε την “πολυτέλεια” της αποτυχίας. Οφείλουμε να τα καταφέρουμε.
Βασική προϋπόθεση βέβαια είναι να εφαρμόσουμε αυτά που θα συμφωνηθούν.
Τα έργα που θα προταθούν θα πρέπει να ανταποκριθούν πλήρως στις υψηλές τεχνικές προδιαγραφές και στους προκαθορισμένους χρόνους που θα καθορίζονται στον Κανονισμό για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών.
Η λογική που επικρατεί αυτήν τη στιγμή στις Βρυξέλλες είναι “χρησιμοποίησε αποτελεσματικά τα κεφάλαια ή τα χάνεις”, το περιβόητο “use it or lose it”.
Η επιτήρηση θα είναι εξαιρετικά αυστηρή για όλες τις χώρες. Πόσο μάλλον για την Ελλάδα για την οποία υπάρχει άλλωστε η γνωστή επιφυλακτικότητα και καχυποψία.
-Πράγματι, δεν έχουμε και την καλύτερη εικόνα ως χώρα. Αλήθεια πώς ανέλαβε Έλληνας ευρωβουλευτής ένα νομοθετικό έργο τέτοιας κλίμακας και για ένα τέτοιο θέμα;
Απάντηση σε αυτό μπορούν να σας δώσουν εκείνοι που πήραν την απόφαση. Δηλαδή οι συνάδελφοί μου από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα στην Επιτροπή Μεταφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Δεν ήταν εύκολο πάντως. Υπήρχαν αρκετές, σοβαρές και επίμονες υποψηφιότητες για τη θέση του εισηγητή.
-Με τόσες διαφορετικές και συχνά ανταγωνιστικές επιδιώξεις χωρών- μελών, θεσμικών οργάνων, πολιτικών ομάδων και άμεσα ενδιαφερομένων; Θα μπορέσετε να βρείτε συμφωνία και αποτέλεσμα; Πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να “κλείσει” ο Κανονισμός;
Θα είναι μια μακρά και απαιτητική νομοθετική διαδικασία. Θα χρειαστεί μεγάλη επιμονή και προσπάθεια για τη διερεύνηση του κοινού τόπου και την οικοδόμηση των απαραίτητων συγκλήσεων. Αισιοδοξώ πάντως ότι θα επιτευχθεί συμφωνία και σε περίπου ένα χρόνο από τώρα θα ληφθεί η οριστική απόφαση.
-Είστε υπέρ των συγκλίσεων, των συναινέσεων και των συνεργασιών και στο εσωτερικό;
Υπάρχει κάποιος που να πιστεύει σοβαρά ότι χρειαζόμαστε μια Ελλάδα διαφωνιών, τριβών, εντάσεων και συγκρούσεων; Θέλω να πιστεύω πως όχι.
Άλλο, όμως, αυτό και άλλο η υποχρέωση των πολιτικών κομμάτων που διεκδικούν από τον ελληνικό λαό εντολή διακυβέρνησης να έχουν σαφές πολιτικό στίγμα και ξεκάθαρες προγραμματικές θέσεις.
-Πιστεύετε πραγματικά ότι στις όπως φαίνεται επερχόμενες εκλογές το κόμμα σας θα κατακτήσει αυτοδυναμία; Υπάρχει τέτοια προοπτική σε μια οκτακομματική ή ακόμα και εννιακομματική Βουλή;
Οι δημοσκοπήσεις λειτουργούν ως “polaroid” της πολιτικής. Βγάζουν στιγμιαίες φωτογραφίες που δεν φημίζονται όμως για την άριστη ευκρίνειά τους. Οι επερχόμενες εκλογές θα είναι κυριολεκτικά και χωρίς τις συνήθεις υπερβολές, ιστορικής σημασίας για το παρόν και το μέλλον της χώρας. Όσο θα πλησιάζουμε στην ώρα της κάλπης, τα διλλήματα και το διακύβευμα των εκλογών θα γίνονται όλο και πιο καθαρά, όλο και πιο πιεστικά για όλους.
Ποιά θα είναι η στρατηγική επιλογή και πορεία της χώρας; Ο υπεύθυνος αλλά επώδυνος ευρωπαϊκός δρόμος ή ένα επικίνδυνο, μοναχικό ταξίδι σε αχαρτογράφητα νερά…εν μέσω σφοδρής καταιγίδας;
Ποια πολιτική δύναμη μπορεί να κυβερνήσει σήμερα τη χώρα; Χρειαζόμαστε σταθερή ευρωπαϊκή πορεία και στιβαρή πολιτική εξόδου από την κρίση.
Η Νέα Δημοκρατία αποτελεί την αξιόπιστη πολιτική δύναμη και ρεαλιστική επιλογή που χρειαζόμαστε. Και οι πολίτες θα της δώσουν την αυτοδυναμία που διεκδικεί.
-Εκτός από ευρωβουλευτής, είστε μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας του κόμματος. Μήπως θα είστε και υποψήφιος στις εκλογές; Σας ρωτώ γιατί γράφεται κατά καιρούς.
Έχετε ήδη απαντήσει στην ερώτησή σας. Είμαι ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας του κόμματος. Με αυτήν την ιδιότητα θα συνεισφέρω με όλες μου τις δυνάμεις στην κοινή προσπάθεια για μεγάλη εκλογική νίκη της παράταξης.
