Συνέντευξη στην εφημερίδα Τα Νέα Σαββατοκύριακο και τη δημοσιογράφο Ελένη Ευαγγελοδήμου
Κύριε υπουργέ, τι αλλάζει στην προσέγγιση και αντιμετώπιση του Μεταναστευτικού με την δική σας στρατηγική;
Έχουμε μια νέα φιλοσοφία, μια νέα αντίληψη, τελικά μια νέα στρατηγική για την αντιμέτωπιση του προσφυγικού – μεταναστευτικού. Είναι η πολιτική της δημοκρατικής αυστηρότητας.
Βασίζεται στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ταυτόχρονα στην αποτελεσματική προάσπιση του αγαθού της ασφάλειας. Είναι μια ισορροπία που έλειψε τα προηγούμενα χρόνια και οδήγησε στις γνωστές επιπτώσεις. Η αντιμετώπιση δεν μπορεί να είναι χαλαρή. Αυτό ήταν και το μήνυμα που εξέπεμψα στο άτυπο συμβούλιο υπουργών Εσωτερικών και Δικαιοσύνης στο Ελσίνκι. Η Ελλάδα θα διαχειριστεί με υπευθυνότητα τις προκλήσεις, αλλά και η ΕΕ συνολικά οφείλει να δείχνει ουσιαστική καί έμπρακτη αλληλεγγύη. Καμία χώρα δεν μπορεί να σηκώσει μόνη της το βάρος. Από τις αντιδράσεις των συναδέλφων μου διαπίστωσα ότι η νέα πολιτική θεώρηση του ζητήματος από την Ελλάδα βρίσκει θετική ανταπόκριση και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πότε εκτιμάτε ότι θα είστε σε θέση να εφαρμόσετε τα πρώτα μέτρα;
Ξεκινάμε άμεσα την επεξεργασία ενός νέου νομικού πλαισίου για το άσυλο με στόχο την απλούστευση των διαδικασιών, χωρίς όμως να γίνονται εκπτώσεις στα δικαιώματα των ανθρώπων που το δικαιούνται. Με αυτόν τον τρόπο θα ξεκαθαρίσει η κατάσταση και θα υπάρξει ταχύτερος διαχωρισμός μεταξύ εκείνων που πραγματικά δικαιούνται ασύλου και εκείνων που πρέπει να φύγουν το ταχύτερο δυνατόν. Υπάρχει επίσης η ξεκάθαρη πολιτική βούληση για την υλοποίηση ενός στιβαρού και αποτελεσματικού προγράμματος επιστροφών για εκείνους που δεν έχουν το δικαίωμα να μένουν στη χώρα μας. Και αυτό δεν αφορά μόνον στην Τουρκία όπου ισχύει η Συμφωνία του 2016, αλλά και τις τρίτες χώρες προέλευσης.
Παράλληλα θα προχωρήσουμε σε μέτρα ενίσχυσης της επιτήρησης των συνόρων, ιδίως των θαλασσίων, με εντατικοποίηση των περιπολιών του Λιμενικού Σώματος, και παράλληλη αναβάθμιση του υλικοτεχνικού του εξοπλισμού. Ήδη αυτήν την εβδομάδα είχαμε σύσκεψη με τον αρμόδιο Υπουργό Ναυτιλίας.
Η συνεργασία της Τουρκίας δεν είναι δεδομένη. Τι μηνύματα σκοπεύετε να στείλετε στην απέναντι πλευρά;
Η Ελλάδα στηρίζει την πιστή εφαρμογή της κοινής δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας, η οποία μέχρι στιγμής έχει λειτουργήσει σε σημαντικό βαθμό. Έχουμε τη βούληση να αυξήσουμε τις επιστροφές και να είμαστε σε επαφή και συνεργασία με την Τουρκία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση ενός κοινού προβλήματος. Από τη γείτονα χώρα περιμένουμε αποτελεσματική επιτήρηση του εδάφους και των ακτών της ειδικά όσον αφορά στον εντοπισμό και την εκρίζωση των δικτύων των διακινητών.
Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται ελλειμματική επιτήρηση. Όλα αυτά θα έχουμε τη δυνατότητα να τα συζητήσουμε με τον αρμόδιο για την μετανάστευση Τούρκο Υπουργό σε μια συνάντηση που ήδη έχει υπηρεσιακά δρομολογηθεί και δεν θα αργήσει.
Η στάση της Ε.Ε. απέναντι στην Τουρκία, με αιχμή την Ανατολική Μεσόγειο, μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις και για το Προσφυγικό;
Το προσφυγικό είναι ένα ανθρωπιστικό πρόβλημα που δεν πρέπει να μπαίνει στη διπλωματική ζυγαριά. Τουλάχιστον η Ελλάδα δεν το αντιμετωπίζει με αυτόν τον τρόπο. Θέλω να πιστεύω ότι την ίδια φιλοσοφία έχουν και οι υπόλοιποι εμπλεκόμενοι και ειδικά η Τουρκία.
Εάν πάλι επικρατήσει η κοντόφθαλμη λογική των εκβιαστικών αυτοματισμών και έχουμε αύξηση των μεταναστευτικών ροών, εμείς οφείλουμε από τώρα να εργαστούμε πάνω και σε αυτό το σενάριο και να είμαστε όσο πιο έτοιμοι γίνεται για τη διαχείρισή του.
Την Πέμπτη το πρωί έγινε μια πρώτη σύσκεψη που είχα ζητήσει με ακριβώς αυτό το αντικείμενο.
Βασισμένοι στα συμπεράσματά της θα κάνουμε τα επόμενα συγκεκριμένα πρακτικά βήματα σε ένα εξαιρετικά δύσκολο έδαφος.
Ο πρωθυπουργός έχει μιλήσει για καλύτερη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων με διαφάνεια. Θεωρείτε ότι επί ΣΥΡΙΖΑ «χάθηκαν» χρήματα και ευκαιρίες;
Η αποκαρδιωτική εικόνα και η μη βιώσιμη κατάσταση που επικρατεί σε νησιά όπως για παράδειγμα, στη Σάμο, στη Λέσβο, στη Λέρο αλλά και στην Κω και στη Χίο το επιβεβαιώνει.
Κάτι δεν πήγε καθόλου καλά αυτά τα χρόνια που ξεκίνησαν αλλά και σημαδεύτηκαν από την καταστροφική λογική ” μπαίνουν-λιάζονται-φεύγουν”.
Ακριβώς αυτή η μυωπική και ιδεοληπτική λογική οδήγησε στην ευρωπαϊκή αντίδραση του “σφραγίσματος” των βορείων συνόρων μας.
Το ίδιο διαπιστώθηκε και στην πρόσφατη συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον αρμόδιο Επίτροπο;
Στη συνάντηση που έγινε υπό τον κ. Πρωθυπουργό με τον αρμόδιο Επίτροπο κ Αβραμόπουλο και τους συναρμόδιους υπουργούς, προέκυψε σαφώς ότι υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει και μπορούν να γίνουν. Η Ευρώπη αναζητεί αξιόπιστες λύσεις τις οποίες είναι έτοιμη να χρηματοδοτήσει. Η Ελλάδα οφείλει να αξιοποιήσει αυτές τις ευκαιρίες που θα έχουν πολλαπλασιαστικό όφελος για τη χώρα μας.
Πρέπει να “τρέξουμε” για να μην χάσουμε την παραμικρή ευκαιρία και για να αξιοποιήσουμε κάθε δυνατότητα.
Παρακαλώ να λάβετε πολύ σοβαρά υπ´όψιν σας ότι η θητεία του αρμοδίου Επιτρόπου Δημήτρη Αβραμόπουλου ήταν, από πολλές πλευρές, πολύ υποβοηθητική. Όχι μόνον για την Ελλάδα, αλλά για όλο τον Ευρωπαϊκό Νότο και τελικά, για ολόκληρη την Ευρώπη.
Υπό αυτήν την έννοια ήμασταν ιδιαίτερα τυχεροί. Θα είμαστε όμως και στο μέλλον; Τι θα γίνει στη νέα Επιτροπή καθώς η πρακτική που ακολουθείται όλα αυτά τα χρόνια δείχνει ότι η ίδια χώρα δεν μπορεί να πάρει το ίδιο χαρτοφυλάκιο δύο φορές συνεχόμενα ;
Ο υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοϊδης αποκόμισε «θετική εντύπωση» από το πώς διαχειρίζονται οι υπηρεσίες την κατάσταση στη Μόρια. Το hotspot πάντως έχει κάνει τον γύρο του κόσμου ως «κολαστήριο» και «ντροπή της Ευρώπης», ενώ και εσείς από την Σάμο μιλήσατε για «πολιορκημένη πόλη»…
O κύριος Χρυσοχοϊδης τόνισε ότι η θετική εντύπωση αφορούσε στη στάση των ανθρώπων και των φορέων, όχι τη συνολική κατάσταση καθώς στη Μόρια οι εγκαταστάσεις φιλοξενούν πολλαπλάσιο αριθμό ανθρώπων απ όσες θα έπρεπε. Γι αυτό χρειάζονται παρεμβάσεις οι οποίες προγραμματίζονται προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κατάσταση στα νησιά μας με σεβασμό όχι μόνον στις ανθρωπιστικές ανάγκες όσων διαβιούν στις εγκαταστάσεις αλλά και σεβασμός στις ανάγκες, τις αγωνίες, τα προβλήματα και πάνω απ´όλα στην ασφάλεια των τοπικών κοινωνιών που έχουν σηκώσει με γενναιότητα ένα αναντίστοιχα μεγάλο βάρος. Προωθούμε παρεμβάσεις τόσο ως προς τις εγκαταστάσεις όσο και ως προς την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού.
