Άρθρο ευρωβουλευτή ΝΔ Γ. Κουμουτσάκου στην εφημερίδα “ΤΟ ΒΗΜΑ”
Ο λόγος για τη νέα διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Δύο ακόμη χώρες υπέκυψαν στη γοητεία της. Η Βουλγαρία και η Ρουμανία είναι πλέον, και τυπικά, μέλη της. Με τη θέλησή τους ανταποκρίθηκαν στα κριτήρια και στα προαπαιτούμενά της. Αποφάσισαν ότι αξίζει να εκχωρήσουν τμήμα της κυριαρχίας τους σε αυτή την κοινότητα αλληλεγγύης, αρχών, αξιών και κανόνων. Αποδέχθηκαν ότι το Κοινοτικό Δίκαιο θα επηρεάζει καθοριστικά το αντίστοιχο δικό τους Εθνικό Δίκαιο.
Προς τι όμως όλες αυτές οι «παραχωρήσεις»; Προς τι όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις, που απαιτούν σκληρή προσπάθεια;
Οπως προηγουμένως όλα τα κράτη-μέλη έτσι και η Βουλγαρία και η Ρουμανία είναι πεπεισμένες ότι το κόστος της προσαρμογής είναι πολύ μικρότερο από το όφελος της ένταξης. Το όφελος του να ανήκεις σε μια «ομάδα που κερδίζει». Και η Ευρωπαϊκή Ενωση, παρά τις υπαρκτές δυσκολίες, είναι πράγματι ομάδα που κερδίζει. Επί 50 χρόνια η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης παράγει και εξάγει ειρήνη, δημοκρατία, σταθερότητα και οικονομική πρόοδο σε μια ήπειρο που για αιώνες έζησε διαιρεμένη, μέσα σε πολέμους.
Τα οφέλη αυτά μάλιστα δεν τα κρατάει αποκλειστικά για τα μέλη της. Με την πολιτική, το πρότυπο και το παράδειγμά της η Ενωση ασκεί ευεργετική επιρροή στην ευρύτερη γειτονιά της. Στις χώρες που, προσδοκώντας να γίνουν κάποτε μέλη της, είναι πρόθυμες να αλλάξουν ριζικά. Να ετοιμαστούν με κόπους και προσπάθειες για τη στιγμή της ένταξής τους.
Μια τέτοια ιστορική στιγμή γιορτάζουν αύριο Βουλγαρία και η Ρουμανία. Η Ελλάδα τις συγχαίρει και τις καλωσορίζει. Οχι μόνον ως γειτονικές και φίλες χώρες, αλλά και ως εταίρους. Ως συνταξιδιώτες στην κοινή πορεία για μια Ευρώπη όλο και πιο ενωμένη. Ολο και πιο ισχυρή. Με την ένταξή τους αλλάζει το πεπρωμένο της περιοχής μας. Οι προοπτικές συνεργασίας και κοινού οφέλους που ανοίγονται μπροστά μας είναι απεριόριστες.
Με κάθε διεύρυνση ολοκληρώνεται ένας «κύκλος γοητείας» της ΕΕ.
Ο «κύκλος» αυτός ξεκινάει με την πρώτη έλξη που ασκεί μια ειρηνική, δημοκρατική και οικονομικά ισχυρή ΕΕ. Συνεχίζεται με τη βούληση των ενδιαφερομένων χωρών να προσαρμοστούν στα πρότυπα, στα κριτήρια και στους κανόνες της προκειμένου να γίνουν μέλη της. Κλείνει με την απόφαση της Ενωσης να τις αποδεχθεί. Οχι ως απλώς πρόθυμες, αλλά ως πραγματικά έτοιμες να ενταχθούν.
Οραμα – Κίνητρο – Προσαρμογή – Ενταξη. Αυτός είναι ο κύκλος κάθε διεύρυνσης. Ο «κύκλος γοητείας» της Ενωσης. Κάθε διεύρυνση όμως, για να είναι επιτυχημένη, πρέπει να διασφαλίζει την πραγματική ισχύ της ΕΕ. Δηλαδή τη δημοκρατική, εύρυθμη λειτουργία και αποτελεσματικότητά της, στη βάση αρχών και αξιών, όπως η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ειρήνη, το κράτος δικαίου, ο σεβασμός στους άλλους πολιτισμούς, η αλληλεγγύη, η ισότητα, ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής.
Αυτή η λογική πρυτάνευσε στις αποφάσεις του πρόσφατου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που καθόρισε τη στρατηγική της Ενωσης για τις επόμενες διευρύνσεις. Οι ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν με ρεαλισμό ότι δεν κλείνουν την πόρτα της Ενωσης, αλλά και ότι, ταυτόχρονα, θα είναι αυστηροί όταν αξιολογούν την ανταπόκριση των υποψηφίων στα κριτήρια, στα προαπαιτούμενα και στις αξίες της. Στο ερώτημα «ισχυρή ή διευρυμένη Ενωση;», η απάντηση δόθηκε. Και ισχυρή και διευρυμένη.
Αν η ΕΕ αποφάσιζε τώρα το πού θα σταματήσουν οι διευρύνσεις, θα έσπαγε τον «κύκλο γοητείας» της. Θα στερούσε το όραμα και το κίνητρο από εκείνες τις χώρες που, προσβλέποντας στη μελλοντική τους ένταξη, είναι πρόθυμες να προσπαθήσουν ώστε να επιτύχουν την ευρωπαϊκή προοπτική και προσαρμογή τους. Το ίδιο αποτέλεσμα θα είχε και μία, απροσδιορίστου περιεχομένου, ειδική σχέση Τουρκίας – ΕΕ. Η Ελλάδα δεν συμμερίζεται αυτή την άποψη.
Λύση όμως δεν αποτελεί και η αντίθετη άποψη. Εκείνη που πρεσβεύει ότι οι διευρύνσεις μπορούν να ολοκληρώνονται χωρίς ξεκάθαρους όρους. Εκείνη που αντιμετωπίζει με ελαστικότητα χώρες με εμφανές έλλειμμα ανταπόκρισης στις ειλημμένες δεσμεύσεις και υποχρεώσεις τους. Εδώ ο «κύκλος» σπάει γιατί υποβαθμίζεται το κρίσιμο στοιχείο της πλήρους προσαρμογής. Γιατί πλήττεται ο πυρήνας ισχύος της ΕΕ: η αξιοπιστία και το κύρος της.
Το πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών, που εξέτασε την περίπτωση της Τουρκίας, δεν υπέκυψε σε αυτή τη λογική. Εστειλε ενιαίο και καθαρό μήνυμα στην υποψήφια χώρα: «Ο μόνος ασφαλής δρόμος για ομαλή πορεία που οδηγεί στην ένταξη είναι η ανταπόκριση σε υποχρεώσεις και δεσμεύσεις».
Οι αποφάσεις της ΕΕ επιβεβαίωσαν την ορθότητα της ελληνικής στρατηγικής που ακολουθεί σταθερά τη γραμμή «πλήρης προσαρμογή – πλήρης ένταξη».
