Άρθρο στην εφημερίδα Νέα Σελίδα
Η αντιμετώπιση του προσφυγικού – μεταναστευτικού ζητήματος, αποτελεί μείζονος κλίμακας πρόκληση για τη χώρα μας. Αλλά όχι μόνον, καθώς είναι τελικά ένα ευρωπαϊκό ζήτημα. Μια πολυδιάστατη πρόκληση που αφορά στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ταυτόχρονα στην προάσπιση του αγαθού της ασφάλειας για τους πολίτες, αλλά και την ίδια τη χώρα υποδοχής. Οι επιπτώσεις που έχει, κοινωνικές, οικονομικές, γεωπολιτικές, πολιτισμικές, δημόσιας υγείας καθώς και ασφάλειας, επιβεβαιώνουν την πολυπλοκότητά του. Η έξαρση των προσφυγικών ροών που πήρε χαρακτηριστικά κρίσης το 2015-16 επηρέασε και επηρεάζει ακόμα την πορεία της ενωμένης Ευρώπης. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η νέα Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Επιτροπής η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έθεσε ως δεύτερη προτεραιότητα της Κομισιόν την αντιμετώπιση του ζητήματος.
Έχει γίνει συνείδηση πλέον στην Ευρώπη, δυστυχώς όχι απ όλα τα κράτη μέλη, ότι το προσφυγικό – μεταναστευτικό δεν μπορεί να το διαχειριστεί καμία χώρα μόνη της.
Οι προσπάθειες και οι πολιτικές για την καλύτερη διαχείρισή του πρέπει να ασκούνται και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Για την Ελλάδα οι «μάχες» πρέπει να δοθούν, ενδεικτικά, τόσο στο Βαθύ, τη Μόρια, τη Μαλακάσα και τα Διαβατά, και ταυτόχρονα στις Βρυξέλλες την Άγκυρα, τη Βιέννη και το Ισλαμαμπάντ. Και βέβαια στο πλαίσιο των αρμόδιων ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισμών όπως ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες κ.α.
Σε όλα αυτά τα «μέτωπα» η Ελλάδα πρέπει να εμφανίζεται με μια σφαιρική αντίληψη και μια δραστήρια πολιτική.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο δυστυχώς η διαδικασία για την οριστικοποίηση του νέου πλαισίου «Δουβλίνο 4»καθυστερούν. Μπορεί να χρειαστεί ακόμα και ένας χρόνος προκειμένου τα Κράτη Μέλη να καταλήξουν, εάν καταλήξουν, στο απαιτούμενο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο. Μέχρι τότε, η Ελλάδα υποστηρίζει την ανάγκη διαμόρφωσης ενός ενδιάμεσου ευρωπαϊκού μηχανισμού αποτελεσματικής αλληλεγγύης που θα εξασφαλίζει ανακατανομή βαρών τα οποία επωμίζονται πρωτίστως τα Κράτη Μέλη της πρώτης γραμμής. Δηλαδή τα κράτη σύνορα της Ευρώπης, όπως είναι η Ελλάδα.
Απαιτείται επίσης ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός αποτελεσματικών επιστροφών προς τρίτες χώρες εκείνων που δεν έχουν το δικαίωμα παραμονής στο έδαφος των ευρωπαϊκών χωρών.
Στην εξωτερική διάσταση, η Ελλάδα υποστηρίζει την ανάγκη πλήρους και αποτελεσματικής εφαρμογής της Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας του 2016. Πιστεύουμε επίσης στην ανάγκη εφαρμογής διμερούς πρωτοκόλλου επανεισδοχής που συμφωνήθηκε μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το 2001. Προσβλέπουμε επιπλέον και στην εκκρεμούσα, από το 2014, υλοποίηση την συμφωνίας επανεισδοχής ΕΕ – Τουρκίας.
Ο δεύτερος πυλώνας της πολιτικής μας που αφορά στην εσωτερική διάσταση του ζητήματος, περιλαμβάνει μέτρα ενίσχυσης της επιτήρησης των συνόρων, ιδίως των θαλασσίων, με εντατικοποίηση των περιπολιών του Λιμενικού Σώματος, και παράλληλη αναβάθμιση του υλικοτεχνικού του εξοπλισμού. Η πιλοτική χρήση του αερόπλοιου στη Σάμο, σε συνδυασμό με την ξεκάθαρη πολιτική βούληση της κυβέρνησης στέλνουν ένα ενδεικτικό αλλά σαφές μήνυμα αποφασιστικότητας για την πάταξη των δικτύων διακινητών. Τα σύνορά μας δεν θα είναι ξέφραγο αμπέλι, αλλά αποτελεσματικώς επιτηρούμενα και φυλασσόμενα. Ήδη είμαστε σε επικοινωνία με την Frontex για την αντιμετώπιση των εμποδίων που υπάρχουν και την ενίσχυση των κοινών ελληνικών και ευρωπαϊκών συνόρων με ολοκληρωμένο σχέδιο με ξεκάθαρους επιχειρησιακούς κανόνες.
Στόχος μας είναι μέχρι τα τέλη του έτους να αναμορφώσουμε το νομοθετικό πλαίσιο για τη χορήγηση ασύλου, ώστε να εξετάζονται ταχύτερα οι αιτήσεις των αιτούντων άσυλο και να διεκπεραιώνονται ταχύτερα οι επιστροφές στις χώρες προέλευσης εκείνων που δεν έχουν δικαίωμα χορήγησης ασύλου.
Με τον ίδιο σκοπό προχωράμε στη ενίσχυση των Επιτροπών Προσφυγών σε δεύτερο βαθμό.
Περιττό να ειπωθεί ότι δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες στη χώρα μας, με κύρια μέριμνα τις ευάλωτες ομάδες και με προτεραιότητα την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών.
Η επιτυχημένη ένταξη όσων νόμιμα μένουν στη χώρα, είναι το τελευταίο στάδιο μιας ολοκληρωμένης μεταναστευτικής πολιτικής. Μιας ολιστικής προσέγγισης που ξεκινά από την αυστηρή επιτήρηση των συνόρων, περνά στις ταχείες διαδικασίες ασύλου και καταλήγει στην ομαλή ένταξη.
Η «δημοκρατική αυστηρότητα» δίνει ξεκάθαρα τα πλαίσιο της πολιτικής μας. Μιας πολιτικής που σέβεται τη νομιμότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεν υποχωρεί σε «τακτικές ανοχής» που οδήγησαν, όπως αποδείχθηκε το προηγούμενο διάστημα, στην απαξίωση της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας. Ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών, αντιμετωπίζει τα προβλήματα των τοπικών κοινωνιών και προστατεύει εκείνους που πραγματικά χρειάζονται προστασία. Σε αυτό το πλαίσιο αντιμετωπίζουμε τις τεράστιες δυσλειτουργίες που παραλάβαμε: ένα σύστημα διάτρητο σε πολλά σημεία, με αγκυλώσεις και στρεβλώσεις που το καθηλώνουν στην αναποτελεσματικότητα. Αυτό αρχίσαμε να αλλάζουμε συστηματικά με όραμα και πρόγραμμα, χωρίς ψευδαισθήσεις ότι υπάρχουν μαγικές λύσεις, αλλά με τη βεβαιότητα ότι οι επίμονες, σταθερές και θετικές παρεμβάσεις μας σύντομα θα βελτιώσουν ουσιαστικά την εικόνα.
Στην προσπάθειά μας αυτή προσβλέπουμε στην αποτελεσματική συνεργασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, τη Frontex και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης των οποίων τη μέχρι τώρα συμβολή στην προσπάθεια των Ελλήνων να αντιμετωπίσουμε μια διεθνή μεγάλη πρόκληση, εκτιμούμε ιδιαίτερα