Αμέσως μετά το ταξίδι του πρωθυπουργού στη Λιβύη, συναντήσαμε τον βουλευτή Βόρειου Τομέα Αθηνών της ΝΔ Γιώργο Κουμουτσάκο, ο οποίος, ως εμπειρότατος διπλωμάτης αλλά και ως πρόεδρος της ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής των δύο χωρών, μας ανέλυσε τις εξελίξεις. Παράλληλα, μας μίλησε και τα χόμπι του, για τη μουσική και για τη μεγάλη του αγάπη… τους δίδυμους γιους του.
Ως εμπειρότατος διπλωμάτης, πώς κρίνετε τις τουρκικές προκλήσεις και τις εξελίξεις στις διερευνητικές επαφές Ελλάδας – Τουρκίας;
Οι τουρκικές προκλήσεις δεν θα σταματήσουν. Είναι τμήμα μιας συνειδητής αναθεωρητικής στρατηγικής επιλογής. Η όποια ύφεση σε δηλώσεις και πράξεις είναι τακτικός ελιγμός, για να κερδηθεί χρόνος και να μειωθεί για λίγο η πίεση που αισθάνεται η Τουρκία στον μοναχικό δρόμο των προκλήσεων και των παραβιάσεων του Διεθνούς Δικαίου, που έχει επιλέξει. Οι διερευνητικές δεν είναι διαπραγμάτευση. Ο διάλογος και η συζήτηση δεν είναι συνώνυμα ενδοτισμού και υποχώρησης. Είναι ένας δίαυλος επαφών ο οποίος λειτουργεί και ως μηχανισμός απορρόφησης εντάσεων και κραδασμών.
Άρα, οι διερευνητικές ορθώς γίνονται και ορθώς συνεχίζονται. Είναι το «διπλωματικό πετάλι» που χρειάζεται για να μην πέσει το «ποδήλατο» των ελληνοτούρκικων σχέσεων. Άλλωστε η Ελλάδα έχει ασφαλώς και ξεκάθαρα οριοθετήσει το περιεχόμενό τους. Απορρίπτει τον μαξιμαλισμό της Άγκυρας. Όσον αφορά τα αποτελέσματα, ας κρατάμε μικρό καλάθι. Η πορεία είναι μακρά. Θα χρειαστούν επιμονή και υπομονή.
Την περασμένη εβδομάδα οριστήκατε πρόεδρος μιας πολύ σημαντικής κοινοβουλευτικής επιτροπής – αναφέρομαι στην επιτροπή φιλίας Ελλάδας – Λιβύης. Τι στοχεύσεις έχετε;
Η Λιβύη είναι μια ιδιαίτερης βαρύτητας για τα ελληνικά συμφέροντα γειτονική χώρα. Οι σχέσεις μαζί της δεν υπήρξαν ποτέ ευθύγραμμες. Είχαν καλές και δύσκολες περιόδους και στιγμές. Μια τέτοια δύσκολη στιγμή ήταν το παράνομο, παράτυπο και γι’ αυτό άκυρο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών. Σήμερα, η χώρα αυτή βρίσκεται δυστυχώς στη σκοτεινή δύνη μιας εμφύλιας σύγκρουσης επικίνδυνης για τη σταθερότητα στη Μεσόγειο. Για όλους αυτούς του λόγους, η Ελλάδα έχει κάθε λόγο, όχι μόνον να παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις, αλλά να παραμένει δραστήρια και δημιουργικά παρούσα σε ολόκληρη την περιοχή. Η υψηλού διπλωματικού ρίσκου αλλά και επιβεβλημένη επίσκεψη του κ. πρωθυπουργού στη Λιβύη ήταν ένα θαρραλέο βήμα του Κυριάκου Μητσοτάκη μπροστά. Ύστερα από επτά χρόνια επαναλειτουργεί η πρεσβεία μας στην Τρίπολη και ανοίγει Γενικό Προξενείο στη Βεγγάζη. Μια νέα σελίδα ξεκινά. Σε αυτήν τη νέα αφετηρία, η κοινοβουλευτική διπλωματία μπορεί να έχει τη δική της θετική προστιθέμενη αξία και συμβολή. Αυτό είμαι έτοιμος να κάνω μαζί με τους άλλους συναδέλφους της Ομάδας Φιλίας Ελλάδας – Λιβύης του Κοινοβουλίου.
Πώς κρίνετε την απάντηση του Κώστα Καραμανλή στον Κώστα Σημίτη για τα εθνικά ζητήματα και το Ελσίνκι;
Ο Κώστας Καραμανλής προκλήθηκε με θράσος και ψέματα. Απάντησε με ακλόνητα επιχειρήματα ενταφιάζοντας τον επί «20+1» χρόνια κατασκευαζόμενο μύθο της «επιτυχίας» του Ελσίνκι. Απαντά με τον πατριωτισμό και το ήθος που τον διακρίνουν. Κάποιοι με θράσος, ψέματα και κατασκευασμένους μύθους προκαλούν το κοινό αίσθημα και μια ολόκληρη παράταξη.
Η μεγάλη παράταξη της Νέας Δημοκρατίας έχει συνέπεια και συνέχεια. Ειδικά στα εθνικά θέματα, κάθε απόπειρα να διαρραγεί αυτή η ενότητα είναι άσκηση στη ματαιότητα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ επικρίνει την κυβέρνηση για το άνοιγμα της αγοράς, ενώ τα κρούσματα είναι σταθερά υψηλά και τα νοσοκομεία στα όριά τους. Τι απαντάτε;
Η προστασία της δημόσιας υγείας και η μάχη κατά της πανδημίας είναι οι βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης. Σε αυτό δεν χωρούν ούτε αμφιβολίες ούτε εκπτώσεις. Ταυτόχρονα, η κόπωση της κοινωνίας και η εξασθένιση της οικονομίας δεν μπορούν να αγνοηθούν. Θα ήταν ανεπίτρεπτο λάθος. Είμαστε υποχρεωμένοι να βαδίζουμε ισορροπώντας σ’ ένα τεντωμένο σκοινί. Είναι μια δύσκολη ισορροπία. Ακριβώς γι’ αυτό δεν έχουμε προχωρήσει σε γενική, αλλά μόνο σε εξόχως προσεκτική επαναλειτουργία τμημάτων της αγοράς. Ειδικά του λιανεμπορίου, που έχει πληγεί καίρια από την επέλαση της πανδημίας ενός συνεχώς μεταλλασσόμενου και ύπουλου εχθρού. Σε αυτές τις συνθήκες, προδιαγεγραμμένες συνταγές και λύσεις δεν υπάρχουν. Πουθενά στον κόσμο. Τον πρώτο λόγο έχει η επιστήμη. Η πολιτική ακολουθεί. Η αντιπολίτευση τα γνωρίζει όλα αυτά. Επιλέγει όμως τη μικροπολιτική έναντι της σωφροσύνης. Τον εύκολο δρόμο του λαϊκισμού, της καταγγελίας και της άρνησης. Παραμένει μικρόψυχος και κακόπιστος θεατής του αγώνα των άλλων. Δεν συνεισφέρει, επικρίνει. Γιατί αυτό μόνο ξέρει και αυτό μόνο κάνει. Τους προσπερνάμε ακολουθώντας τον δρόμο του καθήκοντος.
Όση ώρα συζητάμε, το βλέμμα μου έχει καρφωθεί στον πίνακα που δεσπόζει στο γραφείο σας. Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο έργο;
Έχει ανοικτούς ορίζοντες, δύναμη, αισιοδοξία και, κυρίως, πνοή ελευθερίας. Δείχνει μπροστά. Από την πρώτη στιγμή που τον αντίκρισα, στα τρία περήφανα καράβια που είναι στο κέντρο του, είδα τρεις άντρες να πορεύονται με στιβαρότητα, αγάπη και ελπίδα στο γοητευτικό και μαζί δύσκολο ταξίδι της ζωής. Μαζί με τα δίδυμα αγόρια μου διασχίζουμε τις θάλασσες. Αυτά είδα. Γι’ αυτό τον επέλεξα.
Παρατηρώ σε μια άλλη γωνία και δύο παιδικές ζωγραφιές. Τις έχουν κάνει οι γιοι σας;
Ναι είναι σε μεγέθυνση, οι κάρτες αγάπης, ευχών και στήριξης που μου έδωσαν πριν από την πρώτη εκλογική αναμέτρηση στην οποία συμμετείχα. Η αγάπη τους και οι ευχές τους έπιασαν τόπο. Πάντως έχουν σαφώς ξεκαθαρίσει ότι η πολιτική δεν τους ενδιαφέρει. Τους πιστεύω.
Αυτό το μήνυμα «never, never, never give up», στην πλακέτα επάνω στο γραφείο σας, αποτελεί το μότο σας;
«Ποτέ, ποτέ, ποτέ μην εγκαταλείπεις». Ναι, είναι το μότο μου. Η προσωπική, πολιτική και ιδεολογική μου πυξίδα. Δεν αναφέρεται μόνο στην προσπάθεια και στους στόχους που επιλέγουμε να επιδιώκουμε. Αναφέρεται κυρίως στις αξίες που έχω ορίσει στον εαυτό μου να υπηρετώ. Μέσα σε αυτές, το εθνικό συμφέρον, η δημοκρατία, η στήριξη όσων χρειάζονται την αλληλεγγύη μας. Την πλακέτα αυτή την αγόρασα πριν από πολλά χρόνια σε ένα βιβλιοπωλείο στην Ουάσιγκτον. Από τότε με συνοδεύει, σε περίοπτη πάντα θέση, σε όλα τα γραφεία μου.
Αληθεύει ότι έχετε διατηρήσει τις φιλίες σας με τους συμμαθητές σας από το Δημοτικό;
Ναι, αληθεύει. Η αναντικατάστατη φιλία των παιδικών χρόνων, που ωριμάζει και δυναμώνει στη διαδρομή, είναι καταφύγιο στα δύσκολα και μεγάλη δύναμη στην περιπέτεια της ζωής και της πολιτικής. Τους ευχαριστώ όλους που με τιμούν και με ανέχονται. Κυρίως για τις ξαφνικές απουσίες μου. Αλλά εκείνοι με ξέρουν και ξέρουν και την καθημερινότητά μου. Γι’ αυτό με κατανοούν. Μόλις τελειώσουμε με την πανδημία, τούς υπόσχομαι μία μεγάλή σύναξη, από εκείνες τις παλιές.
Έπειτα από μια πολύ δύσκολη ημέρα, πώς χαλαρώνετε για να πάρετε δύναμη για την επόμενη ημέρα;
Λίγες είναι, δυστυχώς, αυτές οι πιο ανθρώπινες ώρες της χαλάρωσης. Η πολιτική δράση είναι αδηφάγα με τον χρόνο. Όταν όμως υπάρχουν αυτές οι ώρες της χαλάρωσης, γίνονται «αντικείμενο ανταγωνισμού» μεταξύ βιβλίων και βινυλίων. Μεταξύ ανάγνωσης και μουσικής. Συνήθως κερδίζει η ανάγνωση. Η μουσική όμως παραμένει ο διαχρονικός μεγάλος έρωτας.
Από όσο γνωρίζω, έχετε πολύ καλή σχέση με τις τέχνες και ιδιαίτερα με τη μουσική. Τι μουσική προτιμάτε;
Οι τέχνες, ή μάλλον η τέχνη, είναι μια ζωτική ανάγκη για όλους. Είτε το συνειδητοποιούν είτε όχι. Δεν είμαι εξαίρεση. Η τέχνη δεν είναι για τους λίγους, όπως λανθασμένα υποστηρίζεται. Είναι για όλους. Μας περιβάλλει και μας κατακτά. Συχνά ανεπαισθήτως. Αλλά και τόσο ευεργετικά. Η μουσική για μένα είναι απολύτως ζωτικά αναγκαία. Από την πιο λαϊκή έως την πιο σοβαρή. Ο μεγάλος σταθμός όμως είναι η ροκ του ’70 και του ’80 καθώς και η τζαζ των 50s και των 60s. Από τον Ντέιβιντ Μπόουι και τους Ρόλινγκ Στόουνς μέχρι τον Κόουλ Πόρτερ και τον Μάιλς Ντέιβις. Στην κορυφή η Μπίλι Χόλιντεϊ.
Έχετε και συλλογή από δίσκους;
Έχω μια αξιοπρόσεκτη συλλογή. Ούτε μεγάλη, ούτε όμως και μικρή. Ο σπανιότερος δίσκος μου είναι η αμερικάνικη έκδοση του άλμπουμ «Aftermath» των Ρόλινγκ Στόουνς καθώς και μια κασετίνα με όλες τις συμφωνίες του Μπετόβεν, με μαέστρο τον «μύθο» Χέρμπερτ φον Κάραγιαν. Είναι κυκλοφορίας του 1966 και ηχογράφηση της μοναδικής Deutsche Grammophon. Είμαι περήφανος και για τα δύο αυτά αποκτήματα.
Όσοι σας γνωρίζουν καλά λένε πως είστε «βιβλιοφάγος». Αληθεύει αυτό; Τι διαβάσατε τελευταία;
Ένα σχετικά παλαιό βιβλίο, που όμως αποτελεί έργο αναφοράς για όσους ενδιαφέρονται για την πολιτική και τη διπλωματία, με κεφαλαίο «Π» και κεφαλαίο «Δ». Είναι το «Leaders» γραμμένο από τον πρώην πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Ρίτσαρντ Νίξον.
Κλείνοντας, θα ήθελα να μας πείτε με δυο λόγια τι σημαίνει για εσάς ο όρος «πολιτική».
Για εμένα, πολιτική είναι «η ευθύνη να υπηρετείς το εθνικό και κοινωνικό συμφέρον, με τη μικρότερη δυνατή αλλοίωση των αξιών σου».
Συνέντευξη στην Άννα Καραβοκύρη
Διαβάστε όλη τη συνέντευξή μου, εδώ
