Άρθρο στην εφημερίδα Νέα Σελίδα
H Νέα Δημοκρατία πάντα υποστήριζε και συνεχίζει να υποστηρίζει και τώρα σθεναρά την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Η ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στους Ευρωπαϊκούς και Ευρωατλαντικούς θεσμούς είναι στρατηγική μας επιδίωξη, καθώς κάτι τέτοιο θα συνέβαλλε αποφασιστικά ώστε τα Δυτικά Βαλκάνια να είναι μια περιοχή σταθερότητας, ειρήνης, και συνεργασίας αμοιβαίου οφέλους.
Βεβαίως, είναι εκ των ων ουκ άνευ, ότι για να προχωρήσει η διαδικασία της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων πρέπει να εκπληρώσουν πλήρως τα ενταξιακά κριτήρια. Κάθε υποψηφιότητα κρίνεται και αξιολογείται κατά περίπτωση.
Στην ενταξιακή κούρσα της βαλκανικής διεύρυνσης, η Σερβία και το Μαυροβούνιο είναι τα πρωτοπόρα κράτη προς ένταξη. Oι μόνες δύο χώρες με τις οποίες ενταξιακές διαπραγματεύσεις βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Η ευρωπαϊκή τους πορεία έχει και θα συνεχίσει να έχει την αμέριστη υποστήριξή μας, αρκεί να διατηρήσουν τον στρατηγικό προσανατολισμό και τη δέσμευσή τους για την προσχώρησή τους στην ΕΕ.
Είναι προφανές ότι μαζική ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως έγινε με τη διεύρυνση του 2004, δεν μπορεί να υπάρξει. Οι ενδιαφερόμενες χώρες έχουν μπροστά τους σκληρή δουλειά για να φθάσουν σε θέση να πληρούν τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια προσχώρησης στην ΕΕ. Οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων καλούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση να υλοποιήσουν μεταρρυθμίσεις προκειμένου να ενισχύσουν το κράτος δικαίου, τα θεμελιώδη δικαιώματα και τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών. Να προχωρήσουν σε οικονομικές μεταρρυθμίσεις ώστε να αντιμετωπιστούν οι διαρθρωτικές αδυναμίες, η χαμηλή ανταγωνιστικότητα και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας. Θεμελιώδης προϋπόθεση για την ένταξη είναι ο σεβασμός των σχέσεων καλής γειτονίας και της αρχής της μη επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις των κρατών, και φυσικά, ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου. Αυτές τις δεσμεύσεις πρέπει να τις αναλάβουν οι ηγεσίες των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων με λόγια και με πράξεις.
Αλλά και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι αυτή τη στιγμή έτοιμη να υποδεχτεί νέα μέλη, καθώς είναι αντιμέτωπη με πολλές ταυτόχρονες προκλήσεις. Άλλωστε, τώρα μπροστά μας έχουμε τις πολύ κρίσιμες εκλογές για την ανάδειξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις του λαϊκισμού καραδοκούν. Ας είμαστε ρεαλιστές, η δυνατότητα απορρόφησης μιας μαζικής διεύρυνσης προς τα Δυτικά Βαλκάνια αυτή τη στιγμή δεν υφίσταται για θεσμικούς αλλά και χρηματοδοτικούς λόγους. Η Ένωση πρέπει να είναι ισχυρότερη, σταθερότερη και αποτελεσματικότερη προτού διευρυνθεί.
Όσον αφορά στα Σκόπια, η επιζήμια Συμφωνία των Πρεσπών, έκλεισε το θέμα της ένταξης στο ΝΑΤΟ, και μάλιστα όχι από την κύρωση, αλλά ήδη από την υπογραφή της. Μένει λοιπόν το ζήτημα της ένταξης των Σκοπίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, όπως τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, θα ασκήσει πλήρη και ουσιαστικό έλεγχο στο εάν τα Σκόπια θα πληρούν πλήρως τα ευρωπαϊκά προαπαιτούμενα και προϋποθέσεις για την ένταξη. Ξεκαθαρίσαμε ήδη ότι η Ελλάδα, ως πλήρες μέλος της ΕΕ, δεν μπορεί να απεμπολήσει το δικαίωμα της αρνησικυρίας κατά την ενταξιακή διαδικασία των Σκοπίων στην ΕΕ. Πρόκειται για αναφαίρετο δικαίωμα κάθε κράτους μέλους, η μη άσκηση του οποίου αντιβαίνει πλήρως στο Κοινοτικό Δίκαιο και στην ίδια τη λειτουργία της EE.
Συμπερασματικά, η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων είναι απαραίτητη τόσο για την Ευρώπη όσο και για τα Δυτικά Βαλκάνια. Όμως, η προοπτική αυτή οφείλει να είναι αξιόπιστη. Η ΕΕ δεν πρέπει να δημιουργήσει προσδοκίες που η ίδια δε θα είναι σε θέση να εκπληρώσει. Είναι λάθος να δημιουργούνται στους πληθυσμούς των Δυτικών Βαλκανίων ελπίδες που διαψεύδονται. Η απογοήτευση γρήγορα γίνεται θυμός. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει οπωσδήποτε να αποφύγουμε. Η ιστορία έχει αποδείξει ότι στα Βαλκάνια όποτε επιχειρήθηκε να δοθούν σαθρές και όχι στιβαρές λύσεις, τα προβλήματα επέστρεψαν ως εφιάλτες. Κανείς δεν πρέπει να ξεχνά ή να υποβαθμίζει τα διδάγματα της Ιστορίας. Ειδικά στα Βαλκάνια.
