Στην Αθήνα βρίσκεται σήμερα η Επίτροπος για την Δημοκρατία και τη Δημογραφία, Ντούμπραβκα Σουίτσα. Στο πλαίσιο των συναντήσεων που θα έχει, αναμένεται να συζητηθούν τα φαινόμενα των μειωμένων γεννήσεων και της γήρανσης του πληθυσμού, φαινόμενα που επηρεάζουν εξίσου Ελλάδα και Ευρώπη. Όσο ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται θεαματικά, το ποσοστό των Ευρωπαίων μειώνεται αισθητά. Ενώ το 1950 η Ευρώπη αντιπροσώπευε το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού, το 2050 θα αντιπροσωπεύει μόλις το 5% του. Παράλληλα, το 2019 οι νέοι έως 14 ετών αντιστοιχούσαν στο 15,2% του γενικού πληθυσμού και οι ηλικιωμένοι άνω των 65 στο 20,3%.
Την ίδια περίπου πορεία ακολουθεί και η Ελλάδα που έκλεισε φέτος μία δεκαετία συρρίκνωσης του πληθυσμού της. Το πρώτο σοκ ήρθε το 2011 όταν για πρώτη φορά οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις. Έκτοτε, κάθε χρονιά αυτή η τάση ενισχύεται ακόμα περισσότερο με το 2020 να καταγράφονται περίπου 8 γεννήσεις για κάθε 13 θανάτους.
Σήμερα, εν αναμονή της επικείμενης απογραφής, τα σενάρια δεν είναι αισιόδοξα. Και η ανάγκη για ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό παραπάνω από προφανής. Δεν θα είναι η πρώτη φορά που το θέμα έρχεται στην επικαιρότητα. Οι συζητήσεις είναι πολλές, όμως, το περίπλοκο δημογραφικό ζήτημα δεν έχει κερδίσει στον ελληνικό δημόσιο διάλογο τον χώρο και την προσοχή που απαιτείται. Οι κινήσεις που έχουν γίνει στο παρελθόν ήταν συχνά κινήσεις εντυπωσιασμού, χωρίς συνοχή, χωρίς κοινή στρατηγική.
Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή η διάταξη που αφορά τον θεσμό «νταντάδες της γειτονιάς», μία παλιότερη πρόταση της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής για το Δημογραφικό. Το πρόγραμμα που αναμένεται να λειτουργήσει εντός του 2022,αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του ότι τα νέα και περίπλοκα προβλήματα χρειάζονται ευέλικτες και σύγχρονες λύσεις. Λύσεις που θα εφαρμόζονται, θα κρίνονται και θα αξιολογούνται ως προς το αποτέλεσμά τους.
Σε αυτήν την λογική κινείται το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό που περιέχει μέτρα άμεσα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και αντιλαμβάνεται το ζήτημα ολιστικά, και όχι αποσπασματικά. Ο πρωθυπουργός, ήδη προεκλογικά είχε θέσει τους άξονες της πολιτικής του για το δημογραφικό. Επίδομα 2.000 ευρώ και αύξηση του αφορολόγητου για κάθε παιδί, μείωση ΦΠΑ σε βρεφικά είδη, επέκταση άδειας λοχίας αλλά και επέκταση προνομίων σε γονείς που υιοθετούν ή αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία παρένθετης μητρότητας.
Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκαν και οι δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ με το βλέμμα στη νέα γενιά και το αύριο. Η κυβέρνηση θα συνεχίσει να παλεύει με τα έξωθεν εμπόδια όπως ήταν η οικονομική αλλά και η υγειονομική κρίση της πανδημίας που αυτονόητα επηρέασαν τις γεννήσεις, αλλά και τις εθνικές αγκυλώσεις και δυσκολίες που αποτρέπουν τους νέους ανθρώπους να γίνουν γονείς.
Οι λύσεις δεν είναι ούτε μυστικές, ούτε μαγικές. Οι σκανδιναβικές χώρες και η Γαλλία έχουν καταφέρει να ανεβάσουν τα ποσοστά των γεννήσεων όχι μόνο χάρη στο σωστά οργανωμένο κοινωνικό κράτος, αλλά και χάρη στην αμεσότητα και την ευελιξία με την οποία αντιμετωπίζουν το ζήτημα και όλες τις παραμέτρους του. Εξασφαλίζουν την απαραίτητη ασφάλεια στους υποψήφιους γονείς και προσπαθούν να τους προσφέρουν λύσεις σε όλα τα μικρά ή μεγάλα προβλήματα της καθημερινότητάς τους.
Το δημογραφικό δεν είναι απλώς ένα ζήτημα αριθμών. Ούτε αφορά αποκλειστικά την οικονομία και το ασφαλιστικό. Είναι το κλειδί για την επιβίωση και την ανάπτυξη ενός λαού. Είναι το στοίχημα του αύριο, είναι ένα πρόβλημα το μέλλοντος για το οποίο θα κριθούμε από τις επόμενες γενιές. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε περεταίρω συρρίκνωση του ελληνισμού και έτσι της ιστορικής μνήμης, της ταυτότητας, του πολιτισμού, της γλώσσας του. Πλάι όμως σε όλα αυτά, υπάρχει και η κρίσιμη γεωπολιτική διάσταση. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να μειώνονται τα νέα ελληνόπουλα, την ίδια στιγμή που η γειτονική Τουρκία πραγματοποιεί ένα πληθυσμιακό άλμα, με το νεότερο πληθυσμό στην ευρύτερη περιοχή. Γιατί μία πατρίδα με λαό όλο και λιγότερο, κινδυνεύει να μικρύνει και αυτή.
