Εισηγητής ο ευρωβουλευτής NΔ κ. Γιώργος Kουμουτσάκος
Η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκρινε σήμερα με συντριπτική πλειοψηφία τη συμφωνία που επετεύχθη, μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο και την Ε. Επιτροπή, στον “Κανονισμό για την Αναθεώρηση των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών”, εισηγητής του οποίου ήταν ο ευρωβουλευτής NΔ κ. Γιώργος Kουμουτσάκος.
Η νέα ευρωπαϊκή πολιτική στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών, που θα αρχίσει να εφαρμόζεται άμεσα, ανοίγει το δρόμο για ένα σύγχρονο, φιλικό προς το περιβάλλον, ενοποιημένο και διαλειτουργικό ευρωπαϊκό δίκτυο συνδυασμένων μεταφορών. Tα νέα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών θα συμβάλλουν αποφασιστικά στην εκπλήρωση του ζωτικού για την ευρωπαϊκή οικονομία τριπλού στόχου: Aνταγωνιστικότητα-Aνάπτυξη-Aπασχόληση. Ενδεικτικό της ιδιαίτερης σημασίας που έχει ο νέος Kανονισμός που υιοθετήθηκε σήμερα από το Ευρωπαϊκό Kοινοβούλιο είναι ότι ο Αντιπρόεδρος της Ε. Επιτροπής και αρμόδιος για τις Mεταφορές κ. Kallas έχει χαρακτηρίσει την συμφωνία αυτή ως ιστορική.
Mε την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας, ο κ. Kουμουτσάκος δήλωσε:
“Τα νέα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών σε συνδυασμό με το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο Συνδέοντας την Ευρώπη, είναι ένα από τα πιο φιλόδοξα και χειροπιαστά αναπτυξιακά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα προσεχή 10-15 χρόνια. H συμφωνία που επετεύχθη με το Συμβούλιο και την Ε. Επιτροπή και υιοθέτησε σήμερα η Ολομέλεια του ΕK, αποτελούν ένα μεγάλο ποιοτικό άλμα προόδου σε σχέση με το παρελθόν. O στόχος είναι να απαντήσει στις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν εδώ και χρόνια οι μεταφορές στην Ευρώπη, όπως η συμφόρηση μεταφορικών αρτηριών και η απουσία κρίσιμων για την ομαλή λειτουργία του δικτύου διασυνοριακών συνδέσεων.
Mε αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζουν την απρόσκοπτη κινητικότητα των εμπορευμάτων και των Ευρωπαίων πολιτών – συμπεριλαμβανομένων εκείνων με κινητικά προβλήματα. Ενισχύουν την οικονομική, κοινωνική και γεωγραφική συνοχή όλων των περιοχών της Ε.Ε. Συμβάλλουν έτσι αποφασιστικά στην ανάπτυξη, στην ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία της ευρωπαϊκής οικονομίας, καθώς και στη ζωτικής σημασίας για τους Ευρωπαϊκούς λαούς αύξηση της απασχόλησης.
Στη δύσκολη οικονομική συγκυρία που βρίσκεται σήμερα η Ευρώπη, και βιώνει με εξαιρετικά επώδυνο τρόπο η Ελλάδα, κάθε ευκαιρία επενδύσεων στον στρατηγικό τομέα των μεταφορών και της ενέργειας συμβάλλει στις προσπάθειες για οικονομική ανάκαμψη και ενίσχυση της γεωπολιτικής θέσης της χώρας.
H Ελλάδα αποτελεί αναπόσπαστο λειτουργικό μέρος των αναθεωρημένων Διευρωπαϊκών Δικτύων Mεταφορών και μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη από τις δυνατότητες χρηματοδότησης που προσφέρει το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο “Συνδέοντας την Ευρώπη”. Οι εξελίξεις στην ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών είναι μια πρόκληση και μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα που μπορεί να της δώσει μεγάλες δυνατότητες να αναδειχθεί σε διεθνή εμπορικό, ναυτιλιακό κόμβο στην κρίσιμη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου”.
H νέα ευρωπαϊκή πολιτική των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών
Για να επιτευχθούν οι στόχοι των αναθεωρημένων Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών στο σχεδιασμό του δικτύου ακολουθήθηκε μια νέα μεθοδολογία η οποία διακρίνει δύο επίπεδα: το “κεντρικό δίκτυο” και το “εκτεταμένο δίκτυο”.
Το “κύριο δίκτυο” θα συνδέσει τα κύρια ευρωπαϊκά αστικά και οικονομικά κέντρα μέχρι το 2030. Θα είναι κυριολεκτικά το “σύστημα αιμοδοσίας” της ενιαίας αγοράς, καθώς θα επιτρέπει την απρόσκοπτη ροή εμπορευμάτων και προσώπων στην ΕΕ.
Ο κεντρικός αυτός κορμός του δικτύου είναι έτσι σχεδιασμένος, ώστε να συνδέει με όλους τους τρόπους μεταφοράς περισσότερα από 80 κύρια ευρωπαϊκά λιμάνια και σχεδόν 40 αεροδρόμια μεγάλων πόλεων. Θα περιλαμβάνει επίσης αναβαθμισμένες σιδηροδρομικές γραμμές υψηλής ταχύτητας. Επιπλέον επιδιώκεται να ενταχθούν στο δίκτυο 35 μείζονα διασυνοριακά έργα ώστε να μειωθούν τα σημερινά χρονοβόρα και κοστοβόρα σημεία συμφόρησης. Παράλληλα, οι «Λεωφόροι της Θάλασσας»-«Motorways of the Sea» θα συνδέσουν μεταξύ τους όλα τα βασικά ευρωπαϊκά λιμάνια καθώς και με τον υπόλοιπο κόσμο.
Ο σχεδιασμός του νέου πανευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών λαμβάνει σοβαρά υπόψη ότι όλα τα κράτη-μέλη και οι περιφέρειές τους πρέπει να καλύπτονται επαρκώς από το δίκτυο. Διασφαλίζει ταυτόχρονα ότι η μεγαλύτερη προσπάθεια θα επικεντρωθεί εκεί όπου υπάρχει η υψηλότερη ευρωπαϊκή προστιθέμενη άξια. Γι’ αυτό προβλέπεται ότι προτεραιότητα και ιδιαίτερη προσοχή θα δοθούν στους μεγάλους άξονες και ειδικότερα σε έργα κοινού ενδιαφέροντος, με υψηλή ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία.
Σε αυτό το πλαίσιο, ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στο εργαλείο των Διαδρόμων και ειδικότερα του ρόλου των Ευρωπαίων Συντονιστών. Οι Ευρωπαίοι Συντονιστές αποκτούν ουσιαστικές αρμοδιότητες που τους καθιστούν καταλύτες για την υποβοήθηση και προώθηση της υλοποίησης των έργων κοινού ενδιαφέροντος επί των εννέα Διαδρόμων.
Επιπλέον, θα υπάρχουν σαφή χρονοδιαγράμματα για την ολοκλήρωση των δικτύων. Αυτό θα προσφέρει τόσο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσο και στα κράτη-μέλη έναν ξεκάθαρο στόχο και χρονικό ορίζοντα για να εργαστούν από κοινού.
H σημασία για την Ελλάδα
H Ελλάδα αποτελεί αναπόσπαστο λειτουργικό μέρος των αναθεωρημένων Διευρωπαϊκών Δικτύων Mεταφορών και μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη από τις δυνατότητες χρηματοδότησης που προσφέρει το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο “Συνδέοντας την Ευρώπη”.
Για την Ελλάδα η υποστήριξη θα εστιαστεί σε έργα υποδομής για σιδηροδρόμους, όπως επίσης και σε έργα για τη βελτίωση των οδικών συνδέσεων με τις γειτονικές χώρες. Προτεραιότητα θα δοθεί στο ελληνικό τμήμα του «Διαδρόμου Ανατολής-Μεσογείου: Λευκωσία – Πειραιάς – Θεσσαλονίκη – Μπουργκάς – τουρκικά σύνορα – Αμβούργο/Ροστόκ» και της «Σιδηροδρομικής Εγνατίας Οδού».
Τα κύρια λιμάνια της Ελλάδας μπορούν να επωφεληθούν επίσης από τις δυνατότητες του εργαλείου «Συνδέοντας την Ευρώπη». Στόχος θα πρέπει να είναι η αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών και των χερσαίων συνδέσεων, καθώς και η ανάπτυξη ή/και βελτίωση συνδέσεων με άλλα ευρωπαϊκά και διεθνή λιμάνια που χρησιμοποιούν τις «Λεωφόρους της Θάλασσας».
Ειδικότερα, τα σημεία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την Ελλάδα είναι τα ακόλουθα:
• Ένταξη του λιμανιού του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης στο «Διαδρόμου Ανατολής-Μεσογείου» που συνδέει την περιφέρεια με το κέντρο της Ευρώπης (Hamburg – Rostock – Burgas – Piraeus – Lefkosia).
•Ένταξη του αεροδρομίου και λιμανιού του Ηρακλείου της Κρήτης στο Κεντρικό Δίκτυο.
•Ενίσχυση της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής και της χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς οικονομικής μεγέθυνσης όλων των περιοχών της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένων των νησιωτικών, ορεινών και άκρως απομακρυσμένων περιοχών με την προώθηση της προσβασιμότητας και συνδεσιμότητάς τους στο δίκτυο μεταφορών.
• Προώθηση της θαλάσσιας διάστασης του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών με την ανάδειξη του κομβικού ρόλου των λιμανιών και την ενίσχυση των Θαλάσσιων Αρτηριών – Motorways of the Sea.
• Συμπερίληψη των σχετικών θαλάσσιων υποδομών, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, καθώς και των εμπορευματικών κέντρων που βρίσκονται εκτός των χώρων των λιμενικών εγκαταστάσεων που όμως συνδέονται με τη λειτουργία τους στις Θαλάσσιες Αρτηρίες.
• Απαίτηση για υψηλής ποιότητας μεταφορές επιβατών, οικονομικά προσιτές και προσβάσιμες σε όλους τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων, των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα και των επιβατών με αναπηρία.
• Προαγωγή βιώσιμων, ενεργειακά αποδοτικών μεταφορών χαμηλών εκπομπών άνθρακα με στόχο τη μείωση των εκπομπών CO2 από τον τομέα των μεταφορών της Ένωσης.