Αποσπάσματα ομιλίας στο συνέδριο EXPOSEC DEFENSEWORLD 2017
Ένας χάρτης της Ανατολικής Μεσογείου και έγκυρες εφημερίδες 10 ημερών, είναι επαρκή «εργαλεία» για να έχουμε μια ικανοποιητιή αποτύπωση της μεγάλης εικόνας των γεωπολιτικών προκλήσεων και των εν δυνάμει απειλών που περιβάλλουν και επηρεάζουν την Ελλάδα.
Στη μεγάλη αυτή εικόνα, βλέπουμε την Ελλάδα ως ένα σημείο σταθερότητας που περιβάλλεται από έναν κύκλο γεωπολιτικής αβεβαιότητας, αστάθειας, κρίσεων και εν δυνάμει συγκρούσεων.
Αν χωρίσουμε αυτόν τον νοητό κύκλο σε τεταρτημόρια έχουμε:
1. Επάνω δεξιά: βορειοανατολικά και ανατολικά
• Τη δυσεπίλυτη ένταση του Ουκρανικού με την παρατεινόμενη αντιπαράθεση Μόσχας-Κιέβου.
• Την παρατεταμένη τουρκική αβεβαιότητα με
• Τη διολίσθηση στον αυταρχισμό
• Τη ρήξη στις σχέσεις με την Ευρώπη
• Τη στρατιωτική εμπλοκή στη συριακή κρίση, με τις πολλαπλές προεκτάσεις της. Με πρώτη και κύρια εκείνη του κουρδικού
• Την διαρκή συμπεριφορά παραβατικότητας και την παραγωγή έντασης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο
• Το προσφυγικό – μεταναστευτικό
2. Κάτω δεξιά:
α. Η εκκρεμότητα επίλυσης του κυπριακού και οι επικίνδυνες εντάσεις που δημιουργεί η Άγκυρα, με σημείο αναφοράς το ενεργειακό και την αμφισβήτηση θαλάσσιων ζωνών και κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας
β. Η συριακή κρίση και η ευρύτερη αβεβαιότητα στη Μέση Ανατολή
Και για την Τουρκία επιτρέψτε μου να κάνω μια ακόμα ειδική αναφορά, για ένα θέμα που προέκυψε τις τελευταίες ώρες. Οι απειλές της Τουρκίας ότι δεν θα επιτρέψει σε εταιρείες εξουσιοδοτημένες από την Κυπριακής Δημοκρατία να προχωρήσουν σε δραστηριότητες εξόρυξης σε περιοχές της κυπριακής Α.Ο.Ζ., παραβιάζουν κατάφορα το Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας.
Συνιστούν συνέχεια σε μια άκρως προβληματική πρακτική που προστίθεται στην ήδη επίμονη και επικίνδυνη παραβατική συμπεριφορά της Άγκυρας στο Αιγαίο.
Οι απειλές αυτές δείχνουν ότι η Τουρκία εξελίσσεται σε απρόβλεπτο γείτονα για Ελλάδα και Κύπρο, σε αβέβαιο σύμμαχο για τη Δύση και σε χώρα που παράγει αστάθεια και καταναλώνει ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή της.
Η Διεθνής Κοινότητα, ο Ο.Η.Ε., η Ε.Ε., αλλά και το ΝΑΤΟ, οφείλουν να αναλάβουν με ξεκάθαρο τρόπο τις ευθύνες τους απέναντι στους τουρκικούς εκβιασμούς, που θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.
Εκφράζουμε τη συμπαράστασή μας στην Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι ενέργειες της οποίας κινούνται στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας.
Το χρονικό διάστημα που ακολουθεί επιβάλλει επαγρύπνηση, ψυχραιμία, σύνεση και αποφασιστικότητα.
Συνεχίζοντας στον γεωπολιτικό κύκλο:
3. Κάτω αριστερά: Λιβύη και Βόρεια Αφρική
Κύριο χαρακτηριστικό –με εξαίρεση την Αίγυπτο- οι εξασθενημένες έως ανύπαρκτες κρατικές δομές, η απολύτως ελλειμματική διακυβέρνηση και η διαρκής κατάσταση εντάσεων, αντιπαραθέσεων, μικρών ή μεγαλύτερων τοπικών συγκρούσεων.
Όλα αυτά σε συνδυασμό με ενισχυόμενες μεταναστευτικές ροές προς τη βόρεια ευρωπαϊκή ακτή της Μεσογείου.
4. Πάνω αριστερά: Δυτικά Βαλκάνια
με το ξύπνημα των Βαλκανικών δαιμόνων, της πολιτικής αστάθειας, του εθνικισμού, των εθνοτικών αντιπαραθέσεων και εν δυνάμει συγκρούσεων.
Κάτι που έρχεται ως αποτέλεσμα της εξασθένησης της πολιτικής των διευρύνσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της αντίστοιχης εξασθένησης της ευρωπαϊκης προοπτικής των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.
Ως οριζόντια πρόκληση και απειλή που καλύπτει το σύνολο του “κύκλου της αβεβαιότητας και της αστάθειας” έρχεται να προστεθεί η διασπορά και η ενίσχυση της εξτρεμιστικής ισλαμικής τρομοκρατίας και η δυνατότητα της να εκμεταλλευτεί τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, για να αυξήσει την «κινητικότητά» της.
Όμως, οι πολιτικοί και η πολιτική ούτε είναι ούτε θα πρέπει να περιορίζονται σε ρόλο αναλυτού και παρουσιαστή της κατάστασης.
Οφείλουν να υποδείκνύουν γραμμές και να καταθέτουν προτάσεις ακολουθητέας πολιτικής.
Το ερώτημα λοιπόν είναι τι μπορεί να κάνει η Ελλάδα ως το μόνο σημείο σταθερότητας σε αυτόν το γεωπολιτικό “κύκλο της αβεβαιότητας”, ώστε να ενισχύσει τη γεωστρατηγική της σημασία και βαρύτητα.
Και αυτό με ένα και μόνο σκοπό:
Το πως θα συμβάλλει στη σταθερότητα, στην ασφάλεια και στην ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή της.
Για το επιτύχει αυτό η Ελλάδα οφείλει να κινηθεί σε πέντε πεδία δράσης:
Α.
Να ενισχύσει τη θέση της μέσα στο πλαίσιο των παραδοσιακών συμμαχιών της.
• Ειδικά όσον αφορά στο ΝΑΤΟ η Ελλάδα είναι μια από τις πρώτες χώρες που καλύπτει το 2% του προϋπολογισμού της των δαπανών για την άμυνα.
• Η Βάση της Σούδας ενισχύει τις επιχειρησιακές δυνατότητες της Συμμαχίας.
• Η Ελλάδα αποδεικνύεται αξιόπιστος σύμμαχος.
Σε αντίθεση με την απρόβλεπτη και, τελικά, αβέβαιη σύμμαχο, Τουρκία.
• Συμμετέχει πλήρως και ενεργά στις συζητήσεις και διαδικασίες για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας και άμυνας.
Β. Θα πρέπει να αναβαθμίσει το ρόλο και τη συμβολή της στον εντοπισμό, την αντιμετώπιση και την καταπολέμιση της εξτρεμιστικής τρομοκρατίας.
Για παράδειγμα να υποστηρίξει ενεργά της ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας των Υπηρεσιών Πληροφοριών σε ευρωπαϊκό και συμμαχικό επίπεδο.
Γ. Να εμβαθύνει και να διευρύνει τις σχέσεις και τη συνεργασία της σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας, με κράτη της περιοχής, όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σερβία.
Δ. Να αναλάβει πρωτοβουλίες για τη σταδιακή διαμόρφωση πολυμερών σχημάτων ενίσχυσης της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ε. Να συμβάλει ώστε να διατηρηθεί ενεργός η ευρωπαϊκή προοπτική τόσο των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, όσο και της Τουρκίας.
Αυτά, σε συνδυασμό
α) με την ταχύτερη δυνατή ανάπτυξη της οικονομίας, και την
β) εγκατάληψη του πολωτικού, διχαστικού κλίματος που καλλιεργεί η παρούσα ομάδα εξουσίας
θα επιβεβαιώσουν ότι η Ελλάδα μπορεί να είναι μια χώρα–κλειδί, μια κομβική χώρα, στην ευρύτερη περιοχή της, σημείο αναφοράς για τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτόν τον στρατηγικό στόχο θα υπηρετήσουμε ως κυβέρνηση, με όλες μας τις δυνάμεις και σε σταθερή συνεργασία με τους συμμάχους, εταίρους και φίλους μας στη σταθερή βάση του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου, των Διεθνών Συνθηκών, των αρχών της καλής γειτονίας, της μη ανάμειξης στα εσωτερικά τρίτων χωρών, του σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας και της σταθερότητας των συνόρων.
Έτσι η Ελλάδα θα είναι χώρα στυλοβάτης της σταθερότητας, της ασφάλειας, της ειρήνης σε όλη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Έτσι θα είναι ο απαραίτητος σύμμαχος και εταίρος.