Συνέντευξη ευρωβουλευτή ΝΔ Γ. Κουμουτσάκου στην εφημ. “ΚΕΡΔΟΣ” και στη δημοσιογράφο Νίκη Παπανικολάου
Χρυσή ευκαιρία για τη χώρα μας αποτελεί η πλήρης ένταξή της στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών, από την οποία μπορεί να αποκομίσει πολλαπλά οφέλη, εφόσον βέβαια αξιοποιηθούν αποτελεσματικά τα κεφάλαια χρηματοδότησης που προβλέπονται για τα διευρωπαϊκά δίκτυα. Αυτό υποστηρίζει, μιλώντας στο “Κ”, ο ευρωβουλευτής της ΝΔ κ. Γιώργος Κουμουτσάκος, ο οποίος ήταν εισηγητής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) της έκθεσης για τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών. Ο ίδιος είναι πεπεισμένος ότι μέσω των δίκτυων μεταφορών μπορεί να ξεπεραστεί το “γεωγραφικό” μειονέκτημα της χώρας μας και να γίνει πραγματικότητα η στρατηγική επιδίωξη να είναι η Ελλάδα “χώρα-πύλη και σταυροδρόμι” για την Ευρώπη.
– Η έγκριση του Κανονισμού για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών, του οποίου ήσασταν εισηγητής, τι σηματοδοτεί για τη χώρα μας;
Το ισχυρό θετικό αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στην Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού τον περασμένο Δεκέμβρη αντικατοπτρίζει τη σταθερή πεποίθηση του ΕΚ ότι ένα σύγχρονο, καλά σχεδιασμένο και αποτελεσματικό ευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Όχι τυχαία. Ο τομέας των μεταφορών παράγει σχεδόν το 10% του πλούτου της ΕΕ ως ποσοστό του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος (ΑΕΠ), εξασφαλίζοντας περισσότερες από δέκα εκατομμύρια θέσεις εργασίας και απορροφώντας μεγάλο μέρος των δημοσίων επενδύσεων των κρατών-μελών.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, κάθε 1 δισ. ευρώ επενδύσεων σε υποδομές μεταφορών μπορεί να δημιουργήσει έως και 18.000 θέσεις εργασίας. Με δεδομένο ότι οι εμπορευματικές μεταφορές αναμένεται να αυξηθούν κατά 80% έως το 2050 και οι επιβατικές να υπερδιπλασιαστούν, η ταχεία, αποτελεσματική και φθηνή μεταφορά ατόμων και εμπορευμάτων αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία.
Τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών δικαίως λοιπόν θεωρούνται ένα από τα πιο φιλόδοξα και χειροπιαστά αναπτυξιακά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπορούν να συμβάλλουν αποφασιστικά στην ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία της ευρωπαϊκής οικονομίας. Επίσης, υπηρετούν την οικονομική, κοινωνική και γεωγραφική συνοχή.
Επομένως, η πλήρης ένταξη της Ελλάδας στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών, Ενέργειας και Τηλεπικοινωνιών είναι χρυσή ευκαιρία και δυνατότητα για τη χώρα μας. Σκεφτείτε για παράδειγμα πόσο θα επηρεάζονταν οι ελληνικές εξαγωγές από την άμεση διασύνδεση με την καρδιά της ευρωπαϊκής αγοράς, δηλαδή την κεντρική και δυτική Ευρώπη. Πόσο θα αναπτύσσονταν τα βασικά λιμάνια μας και θα αναβαθμίζονταν σε βασικές πύλες εμπορίου για ολόκληρη την Ευρώπη.
– Ποια είναι τα οφέλη για την Ελλάδα από την ανάπτυξη των Διευρωπαϊκών Δικτύων; Εκτιμάτε ότι είναι μια ευκαιρία που μπορούμε να την εκμεταλλευτούμε και υπό ποιες προϋποθέσεις ;
Η Ελλάδα, ως χώρα της Ευρωπαϊκής περιφέρειας, είναι γεωγραφικά απομακρυσμένη από την υπόλοιπη Ευρώπη. Ταυτόχρονα όμως είναι η πρώτη χώρα της Ε.Ε. την οποία «συναντά» το διεθνές εμπόριο που κινείται από την Ασία προς την ευρωπαϊκή αγορά των 500 εκατ. καταναλωτών.
Η ανάπτυξη ενός συνεκτικού και διαλειτουργικού δικτύου μεταφορών που θα συνδέσει το κέντρο της Ευρώπης με την περιφέρεια θα έχει άμεσα, θετικά αποτελέσματα για την Ελλάδα. Τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα μπορούν να συμβάλλουν στο να ξεπεραστεί το «γεωγραφικό» μειονέκτημα της χώρας μας και να γίνει πραγματικότητα η στρατηγική επιδίωξη να είναι η Ελλάδα «χώρα-πύλη και σταυροδρόμι» για την Ευρώπη. Επομένως ό,τι μας εντάσσει περισσότερο στο χώρο της Ενιαίας Αγοράς, ενισχύει το γεωπολιτικό συγκριτικό μας πλεονέκτημα.
Το αυξανόμενο ενδιαφέρον ισχυρότατων διεθνών εταιρειών για τον Πειραιά και για άλλα μεγάλα ελληνικά λιμάνια δεν είναι άσχετο με τις τεράστιες δυνατότητες που δίνει στη χώρα μας η προοπτική πλήρους σύνδεσής της με τα νέα Διευρωπαϊκά Δίκτυα. Η ευκαιρία είναι μεγάλη. Εάν αξιοποιηθούν αποτελεσματικά τα κεφάλαια χρηματοδότησης που προβλέπονται για τα διευρωπαϊκά δίκτυα, τα οφέλη θα είναι πολλαπλά.
– Με την αξιοποίηση των κεφαλαίων χρηματοδότησης που προβλέπονται για τα διευρωπαϊκά δίκτυα, θα μπορέσει η Ελλάδα να γίνει διαμετακομιστικός κόμβος;
Όπως ίσως γνωρίζετε, για την κοινοτική χρηματοδότηση των δικτύων έχει προβλεφθεί η δημιουργία ενός νέου χρηματοδοτικού εργαλείου, το «Συνδέοντας την Ευρώπη». Τα κεφάλαια με τα οποία θα προικοδοτηθεί θα είναι σημαντικά, όχι όμως και πλουσιοπάροχα. Θα πρέπει να τα διεκδικήσουμε.
Επομένως, δεν υπάρχει «μαγικό ραβδάκι» που θα μεταμορφώσει τη χώρα εν μια νυκτί. Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι σε αυτό. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Το σιδηροδρομικό σύστημα της χώρας, για πολλούς λόγους, έχει πολλά προβλήματα. Η απόσταση που το χωρίζει από τα ανεπτυγμένα σιδηροδρομικά δίκτυα της Ευρώπης είναι μεγάλη. Για να καλυφθεί έστω και μέρος αυτής της απόστασης απαιτούνται καλός σχεδιασμός, κεφάλαια και αυστηρός προγραμματισμός. Η ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μπορεί να καλύψει τις τρεις αυτές προϋποθέσεις.
Το ζητούμενο λοιπόν είναι η σωστή, η ανεμπόδιστη διασύνδεση. Το πόσο γρήγορα και αποτελεσματικά ένα κοντέινερ που θα φτάνει στο λιμάνι του Πειραιά ή της Θεσσαλονίκης θα φορτώνεται σε εμπορικό τρένο που θα καταλήγει χωρίς διακοπές και περιττές καθυστερήσεις στην Κεντρική Ευρώπη. Αυτό είναι το μείζον.
Η Ελλάδα έχει ενταχθεί με φιλόδοξο τρόπο στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών. Αυτό επιβεβαίωσε άλλωστε και σε πρόσφατο κοινό μας άρθρο ο αρμόδιος για τις μεταφορές Επίτροπος κ. Kallas. Έχουν οριστεί οι νέοι διάδρομοι που πρέπει να κατασκευαστούν, τα τμήματα του δικτύου που θα πρέπει να εκσυγχρονιστούν, οι βασικές πύλες-λιμάνια, που πρέπει να συνδεθούν με το δίκτυο – Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, αλλά και Ηγουμενίτσα, Καβάλα, Βόλος, Αλεξανδρούπολη – και οι βασικές αρτηρίες προς τρίτες χώρες που πρέπει να λειτουργήσουν αποτελεσματικά.
Προτεραιότητα θα δοθεί συγκεκριμένα στο ελληνικό τμήμα του «Διαδρόμου 4: Λευκωσία – Πειραιάς – Θεσσαλονίκη – Μπουργκάς – τουρκικά σύνορα – Αμβούργο/Ροστόκ» και στη «Σιδηροδρομική Εγνατία Οδό». Τα κύρια λιμάνια της Ελλάδας θα επωφεληθούν επίσης από τις επενδύσεις του εργαλείου «Συνδέοντας την Ευρώπη». Στόχος είναι η αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών και των χερσαίων συνδέσεων, καθώς και η ανάπτυξη ή/και βελτίωση συνδέσεων με άλλα ευρωπαϊκά και διεθνή λιμάνια που χρησιμοποιούν τις «Λεωφόρους της Θάλασσας».
Δυνατότητες λοιπόν υπάρχουν.
– Ιδιαίτερο βάρος σε τι είδους υποδομές θα δοθεί; Στις σιδηροδρομικές, στις οδικές, στις αεροπορικές, στις λιμενικές, σε όλες;
Το βάρος αναμένεται να δοθεί σε εκείνες τις υποδομές με τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία. Και εξηγούμαι.
Παρά τις προσπάθειες δεκαετιών, σήμερα ακόμα δεν υπάρχει ένα πραγματικά ενιαίο ευρωπαϊκό δίκτυο. Έχουμε ένα μωσαϊκό εθνικών προσπαθειών και επενδύσεων χωρίς την απαραίτητη συνοχή και ανεμπόδιστη ροή. Αρκεί να σας πω ότι αν και οι μεταφορές στην Ευρώπη είναι σε υψηλό επίπεδο, στους σιδηροδρόμους χρησιμοποιούνται επτά διαφορετικού τύπου και προδιαγραφών γραμμές.
Σκοπός είναι να περάσουμε από το σημερινό κατακερματισμένο μωσαϊκό σε ένα συνεκτικό δίκτυο οδικών, σιδηροδρομικών, αεροπορικών, θαλάσσιων και ποτάμιων μεταφορών. Η διαλειτουργικότητα και η διατροπικότητα είναι εδώ οι λέξεις-κλειδιά. Η Ε.Ε. επιθυμεί να βάλει ένα τέλος στις αποσπασματικές επενδύσεις σε αυτοκινητοδρόμους, σιδηροδρόμους και υδάτινες οδούς που αρχίζουν και τελειώνουν στο πουθενά.
Επομένως, προτεραιότητα θα δοθεί σε εκείνες τις υποδομές που θα συμβάλλουν περισσότερο στον στόχο ενός ενιαίου και δια-λειτουργικού δικτύου μεταφορών.
– Πόσο υπολείπεται ο τομέας των ελληνικών μεταφορών έναντι των άλλων ευρωπαϊκών κρατών; O χρόνος που έχει χαθεί μπορεί να αναπληρωθεί;
Η Ελλάδα, ανεξάρτητα από τις όποιες αδυναμίες της, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ευρωπαϊκού χάρτη μεταφορών. Και ως τέτοιο πρέπει να ειδωθεί. Ειδικά αυτήν την περίοδο που οι προσπάθειες επικεντρώνονται στη σύγκλιση των εθνικών μεταφορών σε ένα ενιαίο ευρωπαϊκό δίκτυο. Το «πέρασμα» από τον πολυκερματισμό στην ενότητα και τη διαλειτουργικότητα μπορεί να οφελήσει ιδιαίτερα τις χώρες εκείνες που υπολείπονται έναντι των άλλων.
Η βελτίωση και ο εκσυγχρονισμός υπαρχουσών και κατασκευή νέων υποδομών, καθώς και η εγκατάσταση υψηλής τεχνολογίας συστημάτων διαχείρισης της κυκλοφορίας αφορά σε όλες τις μορφές μεταφορών (οδικές, σιδηροδρομικές, θαλάσσιες-λιμενικές, ποτάμιες, αεροπορικές) και όλες τις χώρες της Ε.Ε. με χρονικό ορίζοντα το 2030. Στο χέρι μας είναι να προλάβουμε το «τρένο των Διευρωπαϊκών Δικτύων».
– Ποια είναι η εικόνα που επικρατεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την Ελλάδα, όσον αφορά την ανάπτυξη των μεταφορών;
Ως χώρα της περιφέρειας και μια από τις σημαντικότερες ναυτικές δυνάμεις στην Ευρώπη, η Ελλάδα – όταν μιλάμε για μεταφορές στο Ε. Κοινοβούλιο – «μυρίζει» θάλασσα. Η γεωστρατηγική της θέση στη Μεσόγειο την τοποθετεί αυτομάτως σε ανταγωνιστική θέση έναντι ορισμένων άλλων χωρών και γι’ αυτό χρειάζεται επαγρύπνηση και προσοχή.
Εάν θέλουμε να παραμείνουμε μέρος του νέου ευρωπαϊκού χάρτη μεταφορών, οφείλουμε τα επόμενα χρόνια να διατηρήσουμε και να ενισχύσουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα ως διαμετακομιστικού κέντρου του διεθνούς εμπορίου. Αυτό αναπόφευκτα θα ενισχύσει την εικόνα της Ελλάδας ως σημαντικού διεθνούς «παίκτη» στον τομέα των μεταφορών και των logistics, όχι μόνον στις Βρυξέλλες αλλά και αλλού.
