Συνέντευξη του ευρωβουλευτή ΝΔ Γ. Κουμουτσάκου στην “FreeSunday” και στην Αγγ. Σπανού
Εγκαταλείποντας το διπλωματικό τακτ που απέκτησε στα χρόνια που υπηρέτησε στο υπουργείο Εξωτερικών, ο ευρωβουλευτής της ΝΔ Γιώργος Κουμουτσάκος ασκεί σκληρή κριτική στους χειρισμούς της κυβέρνησης Παπανδρέου στα ελληνοτουρκικά και στα δημοσιονομικά. Ως στενός συνεργάτης της Ντόρας Μπακογιάννη και του Πέτρου Μολυβιάτη (εκπρόσωπος Τύπου στο υπουργείο Εξωτερικών επί κυβέρνησης Καραμανλή), δεν βρίσκει δύσκολο το «χνώτιασμά» του με τον Αντώνη Σαμαρά. Κάθε άλλο…
-Η συνέντευξη του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στο αμερικανικό κανάλι CBS έβαλε σε δοκιμασία τις σχέσεις του με την τουρκική κυβέρνηση, η οποία πρόσφατα επιβραβεύτηκε από την Ε.Ε. για τις ενταξιακές της προσπάθειες. Δεν υπάρχει κάτι σάπιο στο βασίλειο των ευρωτουρκικών σχέσεων;
Η φορτισμένη αποφασιστικότητα των λόγων του Οικουμενικού Πατριάρχη έχει ιδιαίτερη σημασία. Είναι μια πολύ ηχηρή και ουσιαστική επισήμανση και υπενθύμιση προς όλους, εντός και εκτός Τουρκίας, ότι οι κατά καιρούς υποσχέσεις της Άγκυρας για σεβασμό των θρησκευτικών ελευθεριών μένουν χωρίς αντίκρισμα και οι ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της χωρίς ανταπόκριση.
Έτσι, και για όσο καιρό η Τουρκία αρνείται να προχωρήσει στα αυτονόητα, η ενταξιακή της πορεία θα γίνεται, με δική της ευθύνη, όλο και πιο ανηφορική και η κατάληξή της όλο και πιο αβέβαιη. Με τη συμπεριφορά της, προκαλεί δεύτερες σκέψεις ακόμη και σε εκείνους, όπως η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία, που πιστεύουν στην ενταξιακή της διαδικασία ως καταλύτη για τον εκδημοκρατισμό και την ευρωπαϊκή προσαρμογή της.
-Γιατί δεν έχει απαντήσει ακόμη στην επιστολή Ερντογάν ο πρωθυπουργός; Ποια είναι η εκτίμησή σας;
Αρμόδιος να απαντήσει είναι ο κ. Πεταλωτής. Η παρατεταμένη κυβερνητική σιωπή είναι από εντυπωσιακή έως «ένοχη». Φαντάζομαι ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει κάποια επίσημη απάντηση. Έως τότε, ελλείψει οποιασδήποτε έγκυρης ενημέρωσης, καθένας δικαιούται να κάνει εκτιμήσεις, να προβαίνει σε εικασίες και να διατυπώνει εύλογα ερωτήματα. Γιατί μια επίσημη επιστολή του Τούρκου πρωθυπουργού, μετά από τόσο καιρό, ούτε έχει απορριφθεί ούτε όμως έχει απαντηθεί, έστω και για το «τυπικόν» του πράγματος; Σίγουρα δεν πρόκειται για αδιαφορία ή αγένεια. Ο κ. πρωθυπουργός είναι ένας εξαιρετικά ευγενής άνθρωπος. Κάτι άλλο θα πρέπει να συμβαίνει…
-Τι πιστεύετε εσείς;
Στην επικοινωνιακή, εσπευσμένη και ελλιπώς προετοιμασμένη επίσκεψη του κ. Παπανδρέου στην Τουρκία ο Τούρκος πρωθυπουργός απάντησε με μία καλά υπολογισμένη πολιτική κίνηση. Σε μια τετρασέλιδη, όπως δηλώνουν Τούρκοι αξιωματούχοι, επιστολή, οι κ.κ. Ερντογάν και Νταβούτογλου ζητούν διμερή διαβούλευση εφ’ όλης της ύλης των θεμάτων που εγείρει η τουρκική πλευρά. Από Αιγαίο και «γκρίζες ζώνες» έως Κυπριακό και αυτό που οι γείτονες μας αποκαλούν «μειονοτικό».
Βλέπω τουλάχιστον τρεις επιδιώξεις στην επιστολή Ερντογάν. Να εμφανιστεί η Τουρκία ως διαλλακτική και εποικοδομητική, να διευρυνθεί η ημερήσια διάταξη των προτεινόμενων διμερών συζητήσεων με θέματα πολύ πέραν των γνωστών ελληνικών «κόκκινων γραμμών» και, τέλος, να εκτεθεί η ελληνική πλευρά σε περίπτωση επιφυλακτικής ή αρνητικής απάντησής της.
Ελπίζω να κάνω λάθος στις εκτιμήσεις μου. Φοβάμαι όμως ότι συνήγορός τους είναι η δυστοκία της κυβέρνησης να δώσει γραπτή απάντηση στον κ. Ερντογάν. Συμπέρασμα: «Ναι» στις καλά μελετημένες πρωτοβουλίες ουσίας, «όχι» σε κινήσεις εντυπωσιασμού και επικοινωνίας. Ειδικά όταν πρόκειται για σοβαρά ζητήματα της εξωτερικής μας πολιτικής.
-Φαίνεται πως θα έχουμε ραγδαίες εξελίξεις στο Κυπριακό την άνοιξη. Τι βλέπετε μπροστά;
Έχει λεχθεί πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά πραγματικά αυτή τη φορά η περίοδος που ξεκινά είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για το Κυπριακό. Με τη λογική ότι «ο Ταλάτ θα χάσει από τους αδιάλλακτους εθνικιστές εάν εμφανιστεί στις εκλογές χωρίς λύση» φαίνεται ότι θα ασκηθούν πιέσεις για επίτευξη λύσης μέσα στους αμέσως επόμενους μήνες. Κρίνοντας όμως από τις μέχρι τώρα πληροφορίες που επίσημα έχουν δημοσιοποιηθεί σχετικά με την πορεία των δικοινοτικών συνομιλιών, φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο, εάν όχι αδύνατο, να έχουμε συμφωνία σε όλες τις πτυχές του Κυπριακού έως το Μάρτιο.
Άλλωστε η συζήτηση για το πολύ κρίσιμο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, στο οποίο εμπλέκονται ως εγγυήτριες δυνάμεις η Ελλάδα, η Τουρκία και η Μ. Βρετανία, δεν έχει καν ξεκινήσει. Επομένως, κάθε πρόβλεψη για την ουσιαστική πορεία της διαπραγμάτευσης είναι παρακινδυνευμένη. Ένα είναι βέβαιο. Η επιβολή τεχνητών χρονοδιαγραμμάτων, διαδικασιών επιδιαιτησίας και, πάνω απ’ όλα, η εξωγενής άσκηση άδικων πιέσεων στα θύματα, και όχι στους δράστες της παράνομης κατοχής, συνιστούν συνταγή σίγουρης αποτυχίας για την επίλυση του Κυπριακού.
-Οι απευθείας επαφές του πρωθυπουργού με την πολιτική ηγεσία της ΠΓΔΜ μπορούν να αποδώσουν;
Πρώτα απ’ όλα να συμφωνήσουμε ότι με οποιονδήποτε τρόπο δεν θα πρέπει να υποθηκευτεί η διαπραγματευτική διαδικασία στο πλαίσιο του ΟΗΕ. Αυτή η διαδικασία υπογραμμίζει και διασφαλίζει ότι το ζήτημα της ονομασίας έχει περιφερειακό και κατ’ επέκταση διεθνή και όχι διμερή χαρακτήρα, όπως διαχρονικά επιχειρούν να επιτύχουν τα Σκόπια. Γι’ αυτό οι πυκνές –ήδη τρεις– διμερείς συναντήσεις Γκρούεφσκι-Παπανδρέου προκαλούν προβληματισμό. Οι όποιες διμερείς συζητήσεις θα πρέπει να γίνονται με ιδιαίτερη προσοχή και φειδώ.
Θα πρέπει να γίνονται όταν είναι απαραίτητες για να διευκολύνουν μόνο και όχι να υποκαταστήσουν, έμμεσα ή άμεσα, τη διαδικασία του ΟΗΕ. Δεν γνωρίζουμε βέβαια τι συζητήθηκε στις «πρόσωπο με πρόσωπο» αυτές συναντήσεις. Κρατάμε όμως τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης ότι η «κόκκινη γραμμή» του Βουκουρεστίου ισχύει απαράλλακτη, ενιαία και αδιάσπαστη.
-Όλοι περιμένουν σκλήρυνση της στάσης της ΝΔ στα εθνικά με τον Αντώνη Σαμαρά στην ηγεσία. Εσείς, ως πρώην συνεργάτης της κ. Μπακογιάννη στο υπουργείο Εξωτερικών, θα «χνωτιάσετε» μαζί του;
Οι διπλωμάτες οφείλουν να υπηρετούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την εξωτερική πολιτική που χαράσσουν οι εκλεγμένες πολιτικές ηγεσίες του τόπου. Αυτό είναι το απαράβατο καθήκον και η αποστολή κάθε διπλωμάτη οποιασδήποτε διπλωματικής υπηρεσίας, σε όλες τις δημοκρατικές χώρες του κόσμου.
Ευτυχώς, στην Ελλάδα σε αυτό δεν αποτελούμε εξαίρεση. Τις αρχές, τις απόψεις και τις αντιλήψεις που είχα από το ξεκίνημά μου ως διπλωμάτης για τα εθνικά συμφέροντα και τις στρατηγικές επιλογές της χώρας τις έχω και τώρα, ως πολιτικός και στέλεχος της ΝΔ. Όπως έχει πει ο πρόεδρος του κόμματος, η σταθερότητα και η ευκρίνεια των «πιστεύω» μας είναι η δύναμή μας. Η ακλόνητη βάση του «χνωτιάσματος» όλων μεταξύ μας και όλων μας με την κοινωνία.
-Δεν ήταν ασυμβίβαστη η ιδιότητα του εκπροσώπου της ΝΔ με εκείνη του ευρωβουλευτή;
Όχι. Ούτε τυπικά ούτε ουσιαστικά. Άλλωστε δεν ήμουν μόνος. Σας θυμίζω ότι και ο τότε εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ και νυν υπουργός Οικονομικών ήταν εκείνη την περίοδο επίσης ευρωβουλευτής. Μάλιστα, ό,τι δεν λέγαμε στις σχεδόν καθημερινές δηλώσεις και αντιδηλώσεις μας και στις τηλεοπτικές μας αντιπαραθέσεις το λέγαμε στις σύντομες αλλά πάντα συναδελφικές συναντήσεις μας στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο. Δεν υπάρχει λοιπόν ούτε ασυμβίβαστο ούτε ασυμβατότητα. Υπάρχει όμως ένας απαράβατος όρος. Η συνύπαρξη των δύο ιδιοτήτων πρέπει να είναι οπωσδήποτε περιορισμένης διάρκειας. Δεν νοείται ούτε «part-time εκπρόσωπος» ούτε «part-time ευρωβουλευτής».
-Πώς είναι η ατμόσφαιρα στις Βρυξέλλες για την Ελλάδα; Δεν έχει ευθύνες η ΝΔ για την κατάρρευση της διεθνούς αξιοπιστίας της χώρας;
Οι διαχρονικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας ήταν και είναι γνωστές στις Βρυξέλλες. Γι’ αυτό και η ατμόσφαιρα σπανίως ήταν «ευχάριστη». Επιδεινώθηκε όμως δραματικά μέσα σε δύο μήνες. Όχι γιατί ξαφνικά ο κ. Μπαρόζο, ο κ. Αλμούνια και ο κ. Τρισέ ανακάλυψαν το διαχρονικό υπέρογκο δημόσιο χρέος και τα εκρηκτικά ελληνικά ελλείμματα.
Επιδεινώθηκε γιατί απέναντι στην κρισιμότητα των στιγμών, μια κυβέρνηση που αδυνατεί επί δύο μήνες να ορίσει γενικούς γραμματείς υπουργείων είτε γενικολογεί είτε όταν επιχειρεί να πάρει συγκεκριμένα μέτρα παλινωδεί μεταξύ υποσχέσεων λαϊκισμού και αδήριτης πραγματικότητας. Αυτό δεν εξωραΐζει ούτε δικαιολογεί τις ευθύνες και της ΝΔ. Ουδείς, όμως, με πρώτο τον πρώην πρωθυπουργό κ. Κώστα Καραμανλή, ισχυρίστηκε ότι όλα είχαν γίνει τέλεια. Έπρεπε να είχαμε εφαρμόσει την πολιτική μας πιο γρήγορα και πιο αποφασιστικά.
Το ΠΑΣΟΚ, όμως, δείχνει να μη διδάσκεται από τα λάθη του παρελθόντος, και πρωτίστως του δικού του…